Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to comprise in discourse

  • 1 compraehendo

    com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.:

    quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?

    Cic. N. D. 1, 33, 92:

    (vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,

    Cels. 4, 1 fin.:

    cum (forfex) dentem comprehendere non possit,

    id. 7, 12, 1:

    mordicus manum eorum (elephantorum),

    Plin. 9, 15, 17, § 46:

    morsu guttura,

    Luc. 4, 727:

    nuces modio,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    naves,

    to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:

    oras vulneris suturae comprehendunt,

    Cels. 7, 4, 3:

    comprehendunt utrumque et orant,

    Caes. B. G. 5, 31:

    ter frustra comprensa manus effugit imago,

    Verg. A. 2, 794; cf.

    aures,

    Tib. 2, 5, 92:

    nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,

    let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:

    naves in flumine Vulturno comprehensae,

    assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:

    ignem,

    to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;

    and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,

    Verg. G. 2, 305; cf.:

    opera flammā comprehensa,

    Hirt. B. G. 8, 43; and:

    avidis comprenditur ignibus agger,

    Ov. M. 9, 234:

    loca vallo,

    Front. 2, 11, 7; and absol.:

    comprehensa aedificia,

    Liv. 26, 27, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:

    aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,

    Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:

    tam capitalem hostem,

    Cic. Cat. 2, 2, 3:

    hominem,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    nefarios duces,

    id. Cat. 3, 7, 16:

    Virginium,

    Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:

    praesidium Punicum,

    id. 26, 14, 7:

    hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,

    Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:

    in fugā,

    id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:

    comprehensus morbo,

    Just. 23, 2, 4; cf.:

    comprehensi pestiferā lue,

    id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:

    aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.
    * b.
    Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—
    2.
    To seize upon one, to apprehend him in any crime:

    fures,

    Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,
    b.
    Transf. to the crime:

    nefandum adulterium,

    to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:

    res ejus indicio,

    id. Clu. 16, 47.—
    3.
    Of plants, to take root; of a graft:

    cum comprehendit (surculus),

    Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,

    in gen.,

    Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—
    4.
    Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:

    si mulier non comprehendit, etc.,

    Cels. 5, 21 fin.
    5.
    Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:

    ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,

    Curt. 6, 6, 24. —
    6.
    In late medic. lang., of medicines, to combine:

    aliquid melle,

    Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—
    7.
    Of the range of a missile:

    quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,

    Sil. 4, 102.—
    8.
    Of the reach of a surgical instrument:

    si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,

    Cels. 8, 3 init.
    II.
    Trop.
    A.
    To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):

    aliquid visu,

    Sil. 3, 408;

    and without visu: comprehendere vix litterarum apices,

    Gell. 13, 30, 10.—
    B.
    To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:

    omnes animo virtutes,

    id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:

    animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,

    id. Ac. 2, 7, 21 sq.:

    omnia animis et cogitatione,

    id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:

    aliquid mente,

    id. N. D. 3, 8, 21:

    aliquid memoriā,

    id. Tusc. 5, 41, 121:

    qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,

    id. ib. 1, 22, 50:

    aliquid certis signis,

    Col. 6, 24, 3:

    aliquid experimentis assiduis,

    Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:

    esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,

    Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:

    virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,

    id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—
    C.
    To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:

    breviter paucis comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082; cf.:

    breviter comprehensa sententia,

    Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:

    comprehendam brevi,

    Cic. de Or. 1, 8, 34:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,

    id. Rosc. Com. 5, 15:

    (Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,

    id. Att. 12, 21, 1:

    ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,

    id. Brut. 8, 34:

    in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,

    Varr. R. R. 1, 9, 1:

    emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,

    Cels. 5, 27, 3; so absol.:

    ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,

    Cic. Brut. 5, 19:

    aliquid dictis,

    Ov. M. 13, 160:

    quae si comprendere coner,

    id. Tr. 5, 2, 27. —
    2.
    Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:

    neque enim numero comprendere refert,

    Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:

    numerum quorum comprendere non est,

    id. Tr. 5, 11, 19.—
    D.
    To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;

    mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,

    to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:

    adulescentem humanitate tuā,

    id. Fam. 13, 15, 3:

    quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,

    id. Planc. 19. 47.—
    E.
    To shut in, include (late Lat.):

    spiritum in effigiem,

    Lact. 4, 8, 9:

    elementorum figurae humanā specie comprehensae,

    id. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > compraehendo

  • 2 compraendo

    com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.:

    quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?

    Cic. N. D. 1, 33, 92:

    (vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,

    Cels. 4, 1 fin.:

    cum (forfex) dentem comprehendere non possit,

    id. 7, 12, 1:

    mordicus manum eorum (elephantorum),

    Plin. 9, 15, 17, § 46:

    morsu guttura,

    Luc. 4, 727:

    nuces modio,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    naves,

    to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:

    oras vulneris suturae comprehendunt,

    Cels. 7, 4, 3:

    comprehendunt utrumque et orant,

    Caes. B. G. 5, 31:

    ter frustra comprensa manus effugit imago,

    Verg. A. 2, 794; cf.

    aures,

    Tib. 2, 5, 92:

    nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,

    let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:

    naves in flumine Vulturno comprehensae,

    assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:

    ignem,

    to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;

    and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,

    Verg. G. 2, 305; cf.:

    opera flammā comprehensa,

    Hirt. B. G. 8, 43; and:

    avidis comprenditur ignibus agger,

    Ov. M. 9, 234:

    loca vallo,

    Front. 2, 11, 7; and absol.:

    comprehensa aedificia,

    Liv. 26, 27, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:

    aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,

    Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:

    tam capitalem hostem,

    Cic. Cat. 2, 2, 3:

    hominem,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    nefarios duces,

    id. Cat. 3, 7, 16:

    Virginium,

    Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:

    praesidium Punicum,

    id. 26, 14, 7:

    hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,

    Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:

    in fugā,

    id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:

    comprehensus morbo,

    Just. 23, 2, 4; cf.:

    comprehensi pestiferā lue,

    id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:

    aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.
    * b.
    Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—
    2.
    To seize upon one, to apprehend him in any crime:

    fures,

    Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,
    b.
    Transf. to the crime:

    nefandum adulterium,

    to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:

    res ejus indicio,

    id. Clu. 16, 47.—
    3.
    Of plants, to take root; of a graft:

    cum comprehendit (surculus),

    Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,

    in gen.,

    Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—
    4.
    Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:

    si mulier non comprehendit, etc.,

    Cels. 5, 21 fin.
    5.
    Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:

    ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,

    Curt. 6, 6, 24. —
    6.
    In late medic. lang., of medicines, to combine:

    aliquid melle,

    Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—
    7.
    Of the range of a missile:

    quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,

    Sil. 4, 102.—
    8.
    Of the reach of a surgical instrument:

    si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,

    Cels. 8, 3 init.
    II.
    Trop.
    A.
    To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):

    aliquid visu,

    Sil. 3, 408;

    and without visu: comprehendere vix litterarum apices,

    Gell. 13, 30, 10.—
    B.
    To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:

    omnes animo virtutes,

    id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:

    animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,

    id. Ac. 2, 7, 21 sq.:

    omnia animis et cogitatione,

    id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:

    aliquid mente,

    id. N. D. 3, 8, 21:

    aliquid memoriā,

    id. Tusc. 5, 41, 121:

    qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,

    id. ib. 1, 22, 50:

    aliquid certis signis,

    Col. 6, 24, 3:

    aliquid experimentis assiduis,

    Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:

    esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,

    Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:

    virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,

    id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—
    C.
    To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:

    breviter paucis comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082; cf.:

    breviter comprehensa sententia,

    Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:

    comprehendam brevi,

    Cic. de Or. 1, 8, 34:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,

    id. Rosc. Com. 5, 15:

    (Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,

    id. Att. 12, 21, 1:

    ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,

    id. Brut. 8, 34:

    in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,

    Varr. R. R. 1, 9, 1:

    emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,

    Cels. 5, 27, 3; so absol.:

    ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,

    Cic. Brut. 5, 19:

    aliquid dictis,

    Ov. M. 13, 160:

    quae si comprendere coner,

    id. Tr. 5, 2, 27. —
    2.
    Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:

    neque enim numero comprendere refert,

    Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:

    numerum quorum comprendere non est,

    id. Tr. 5, 11, 19.—
    D.
    To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;

    mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,

    to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:

    adulescentem humanitate tuā,

    id. Fam. 13, 15, 3:

    quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,

    id. Planc. 19. 47.—
    E.
    To shut in, include (late Lat.):

    spiritum in effigiem,

    Lact. 4, 8, 9:

    elementorum figurae humanā specie comprehensae,

    id. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > compraendo

  • 3 comprehendo

    com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.:

    quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?

    Cic. N. D. 1, 33, 92:

    (vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,

    Cels. 4, 1 fin.:

    cum (forfex) dentem comprehendere non possit,

    id. 7, 12, 1:

    mordicus manum eorum (elephantorum),

    Plin. 9, 15, 17, § 46:

    morsu guttura,

    Luc. 4, 727:

    nuces modio,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    naves,

    to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:

    oras vulneris suturae comprehendunt,

    Cels. 7, 4, 3:

    comprehendunt utrumque et orant,

    Caes. B. G. 5, 31:

    ter frustra comprensa manus effugit imago,

    Verg. A. 2, 794; cf.

    aures,

    Tib. 2, 5, 92:

    nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,

    let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:

    naves in flumine Vulturno comprehensae,

    assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:

    ignem,

    to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;

    and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,

    Verg. G. 2, 305; cf.:

    opera flammā comprehensa,

    Hirt. B. G. 8, 43; and:

    avidis comprenditur ignibus agger,

    Ov. M. 9, 234:

    loca vallo,

    Front. 2, 11, 7; and absol.:

    comprehensa aedificia,

    Liv. 26, 27, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:

    aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,

    Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:

    tam capitalem hostem,

    Cic. Cat. 2, 2, 3:

    hominem,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    nefarios duces,

    id. Cat. 3, 7, 16:

    Virginium,

    Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:

    praesidium Punicum,

    id. 26, 14, 7:

    hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,

    Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:

    in fugā,

    id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:

    comprehensus morbo,

    Just. 23, 2, 4; cf.:

    comprehensi pestiferā lue,

    id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:

    aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.
    * b.
    Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—
    2.
    To seize upon one, to apprehend him in any crime:

    fures,

    Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,
    b.
    Transf. to the crime:

    nefandum adulterium,

    to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:

    res ejus indicio,

    id. Clu. 16, 47.—
    3.
    Of plants, to take root; of a graft:

    cum comprehendit (surculus),

    Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,

    in gen.,

    Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—
    4.
    Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:

    si mulier non comprehendit, etc.,

    Cels. 5, 21 fin.
    5.
    Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:

    ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,

    Curt. 6, 6, 24. —
    6.
    In late medic. lang., of medicines, to combine:

    aliquid melle,

    Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—
    7.
    Of the range of a missile:

    quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,

    Sil. 4, 102.—
    8.
    Of the reach of a surgical instrument:

    si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,

    Cels. 8, 3 init.
    II.
    Trop.
    A.
    To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):

    aliquid visu,

    Sil. 3, 408;

    and without visu: comprehendere vix litterarum apices,

    Gell. 13, 30, 10.—
    B.
    To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:

    omnes animo virtutes,

    id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:

    animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,

    id. Ac. 2, 7, 21 sq.:

    omnia animis et cogitatione,

    id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:

    aliquid mente,

    id. N. D. 3, 8, 21:

    aliquid memoriā,

    id. Tusc. 5, 41, 121:

    qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,

    id. ib. 1, 22, 50:

    aliquid certis signis,

    Col. 6, 24, 3:

    aliquid experimentis assiduis,

    Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:

    esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,

    Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:

    virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,

    id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—
    C.
    To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:

    breviter paucis comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082; cf.:

    breviter comprehensa sententia,

    Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:

    comprehendam brevi,

    Cic. de Or. 1, 8, 34:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,

    id. Rosc. Com. 5, 15:

    (Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,

    id. Att. 12, 21, 1:

    ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,

    id. Brut. 8, 34:

    in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,

    Varr. R. R. 1, 9, 1:

    emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,

    Cels. 5, 27, 3; so absol.:

    ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,

    Cic. Brut. 5, 19:

    aliquid dictis,

    Ov. M. 13, 160:

    quae si comprendere coner,

    id. Tr. 5, 2, 27. —
    2.
    Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:

    neque enim numero comprendere refert,

    Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:

    numerum quorum comprendere non est,

    id. Tr. 5, 11, 19.—
    D.
    To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;

    mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,

    to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:

    adulescentem humanitate tuā,

    id. Fam. 13, 15, 3:

    quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,

    id. Planc. 19. 47.—
    E.
    To shut in, include (late Lat.):

    spiritum in effigiem,

    Lact. 4, 8, 9:

    elementorum figurae humanā specie comprehensae,

    id. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > comprehendo

  • 4 conprehendo

    com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.:

    quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?

    Cic. N. D. 1, 33, 92:

    (vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,

    Cels. 4, 1 fin.:

    cum (forfex) dentem comprehendere non possit,

    id. 7, 12, 1:

    mordicus manum eorum (elephantorum),

    Plin. 9, 15, 17, § 46:

    morsu guttura,

    Luc. 4, 727:

    nuces modio,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    naves,

    to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:

    oras vulneris suturae comprehendunt,

    Cels. 7, 4, 3:

    comprehendunt utrumque et orant,

    Caes. B. G. 5, 31:

    ter frustra comprensa manus effugit imago,

    Verg. A. 2, 794; cf.

    aures,

    Tib. 2, 5, 92:

    nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,

    let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:

    naves in flumine Vulturno comprehensae,

    assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:

    ignem,

    to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;

    and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,

    Verg. G. 2, 305; cf.:

    opera flammā comprehensa,

    Hirt. B. G. 8, 43; and:

    avidis comprenditur ignibus agger,

    Ov. M. 9, 234:

    loca vallo,

    Front. 2, 11, 7; and absol.:

    comprehensa aedificia,

    Liv. 26, 27, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:

    aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,

    Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:

    tam capitalem hostem,

    Cic. Cat. 2, 2, 3:

    hominem,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    nefarios duces,

    id. Cat. 3, 7, 16:

    Virginium,

    Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:

    praesidium Punicum,

    id. 26, 14, 7:

    hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,

    Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:

    in fugā,

    id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:

    comprehensus morbo,

    Just. 23, 2, 4; cf.:

    comprehensi pestiferā lue,

    id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:

    aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.
    * b.
    Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—
    2.
    To seize upon one, to apprehend him in any crime:

    fures,

    Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,
    b.
    Transf. to the crime:

    nefandum adulterium,

    to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:

    res ejus indicio,

    id. Clu. 16, 47.—
    3.
    Of plants, to take root; of a graft:

    cum comprehendit (surculus),

    Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,

    in gen.,

    Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—
    4.
    Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:

    si mulier non comprehendit, etc.,

    Cels. 5, 21 fin.
    5.
    Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:

    ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,

    Curt. 6, 6, 24. —
    6.
    In late medic. lang., of medicines, to combine:

    aliquid melle,

    Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—
    7.
    Of the range of a missile:

    quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,

    Sil. 4, 102.—
    8.
    Of the reach of a surgical instrument:

    si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,

    Cels. 8, 3 init.
    II.
    Trop.
    A.
    To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):

    aliquid visu,

    Sil. 3, 408;

    and without visu: comprehendere vix litterarum apices,

    Gell. 13, 30, 10.—
    B.
    To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:

    omnes animo virtutes,

    id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:

    animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,

    id. Ac. 2, 7, 21 sq.:

    omnia animis et cogitatione,

    id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:

    aliquid mente,

    id. N. D. 3, 8, 21:

    aliquid memoriā,

    id. Tusc. 5, 41, 121:

    qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,

    id. ib. 1, 22, 50:

    aliquid certis signis,

    Col. 6, 24, 3:

    aliquid experimentis assiduis,

    Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:

    esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,

    Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:

    virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,

    id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—
    C.
    To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:

    breviter paucis comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082; cf.:

    breviter comprehensa sententia,

    Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:

    comprehendam brevi,

    Cic. de Or. 1, 8, 34:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,

    id. Rosc. Com. 5, 15:

    (Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,

    id. Att. 12, 21, 1:

    ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,

    id. Brut. 8, 34:

    in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,

    Varr. R. R. 1, 9, 1:

    emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,

    Cels. 5, 27, 3; so absol.:

    ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,

    Cic. Brut. 5, 19:

    aliquid dictis,

    Ov. M. 13, 160:

    quae si comprendere coner,

    id. Tr. 5, 2, 27. —
    2.
    Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:

    neque enim numero comprendere refert,

    Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:

    numerum quorum comprendere non est,

    id. Tr. 5, 11, 19.—
    D.
    To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;

    mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,

    to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:

    adulescentem humanitate tuā,

    id. Fam. 13, 15, 3:

    quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,

    id. Planc. 19. 47.—
    E.
    To shut in, include (late Lat.):

    spiritum in effigiem,

    Lact. 4, 8, 9:

    elementorum figurae humanā specie comprehensae,

    id. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > conprehendo

  • 5 conclūdō

        conclūdō sī, sus, ere    [com- + claudo], to shut up, close, imprison, enclose, confine: bestias: multitudinem: me in cellam cum illā, T.: illum aliquo, T.: locum sulco, V.: Suave locus voci resonat conclusus, H.: conclusum mare, Cs.—Fig., to include, compress, restrain, limit, restrict: tot res in unum diem, T.: omnia fere, quae sunt conclusa nunc artibus, dispersa et dissipata quondam fuerunt: Ut huc concludar, be shut up to this (marriage), T.: me miserum, T.: (orator) concludatur in ea, quae, etc.—Of language, to compress, include, condense, comprise: uno volumine vitam virorum complurium, N.: ea (vis) verbis interdicti non concluditur.—To end, close, conclude: facinus crudelitate perfectum atque conclusum — In discourse, to end, finish, conclude, complete: huius generis orationem: crimen (the discussion of) the charge: sententias, to round off: versum. — In philos., to conclude, infer, make an inference, argue, demonstrate: ex rebus concessis quod velis: argumentum: quo modo concludatur ratio: summum malum esse dolorem, etc.: hoc modo.
    * * *
    concludere, conclusi, conclusus V TRANS
    shut up, confine; contain, limit; close; include (limit); conceal, keep secret; conclude/finish; define; construct/compose (sentence); infer, deduce, imply

    Latin-English dictionary > conclūdō

  • 6 con-gerō

        con-gerō gessī, gestus, ere,    to bring together, collect, heap up, throw together: vim auri in regnum: undique quod, etc., N.: congestis undique saccis, H.: turea dona, V.: viaticum: congestis armis, O.: in suam sua viscera alvum, O.: Midae in os grana: scuta illi (virgini) congesta, L.—To make, build, construct, erect, pile: aram sepulcri arboribus, V.: congestum caespite culmen, thatched, V.: locus quo congessere palumbes (sc. nidum), V.—Fig., in discourse, to bring together, comprise, mass: operarios omnes: (turbam) in hunc sermonem.—To heap up, pile, accumulate, impose, load: ad alquem omnia ornamenta: beneficia in aliquem, L.: spes in unum Te mea congesta, centred, O.: maledicta in aliquem: iuveni triumphos, Ta.

    Latin-English dictionary > con-gerō

  • 7 breve

    brĕvis, e, adj. (abl. breve, Varr. R. R. 2, 3, 2; comp. abl. breviore, Ov. Am. 2, 17, 22) [cf. brachus, Fest. p. 26], short, little, of small extent, in space and time (opp. longus; in space, in good class. prose, diff. from parvus, which designates that which fills a small space in length, breadth, and thickness; while brevis is used only of length in its different directions of breadth, height, or depth; and even of a circle, as merely a line, and without reference to the space enclosed, v. infra. In poets and postAug. prose brevis sometimes = parvus).
    I.
    Lit., in space.
    A.
    In distance, extent, short, little, small, narrow (opp. latus), Cic. Ac. 2, 29, 92:

    brevior via,

    Nep. Eum. 8, 5; Tib. 1, 10, 4:

    via brevis,

    Verg. E. 9, 23; Ov. M. 5, 253; Juv. 14, 223:

    cursus brevissimus,

    Verg. A. 3, 507:

    brevius iter,

    Ov. P. 1, 4, 32:

    cursu brevissimus Almo,

    id. M. 14, 329:

    quid mihi, quod lato non separor aequore, prodest? Num minus haec nobis tam brevis obstat aqua?

    so narrow a stream, id. H. 18, 174; cf.

    also brevis unda, opp. latum mare,

    id. ib. 19, 141 and 142:

    non Asiam brevioris aquae disterminat usquam fluctus ab Europā,

    Luc. 9, 957 (strictioris, Schol.); cf. id. 9, 317:

    brevissima terra,

    Plin. Ep. 10, 69, 2:

    in Euboico scopulus brevis emicat altō Gurgite,

    a small, narrow rock, Ov. M. 9, 226:

    brevibus Gyaris,

    Juv. 1, 73:

    scis In breve te cogi (sc. libellum),

    that you are closely rolled together, Hor. Ep. 1, 20, 8:

    quo brevius valent,

    the nearer, the more powerful are they in conflict, Tac. A. 6, 35.—
    2.
    Trop. of the journey of life:

    quid est, quod in hoc tam exiguo vitae curriculo et tam brevi tantis nos in laboribus exerceamus?

    Cic. Arch. 11, 28; cf.:

    vitae brevis cursus, gloriae sempiternus,

    id. Sest. 21, 47:

    tum brevior dirae mortis aperta via est,

    Tib. 1, 10, 4.—And poet. of the thread of life:

    fila vitae breviora,

    Ov. Tr. 5, 10, 46. —
    B.
    In height, short, small, low (opp. altus and sometimes longus);

    of the human figure: sed sedebat judex L. Aurifex, brevior ipse quam testis,

    Cic. de Or. 2, 60, 245:

    ut statura breves in digitos eriguntur,

    Quint. 2, 3, 8:

    forma,

    Ov. M. 5, 457:

    (puella) longa brevisque,

    id. Am. 2, 4, 36:

    brevis corpore,

    Suet. Galb. 3;

    id. Vit. Hor.—Of a maiden changed to a boy: et incomptis brevior mensura capillis,

    Ov. M. 9, 789.—

    Of other things: ut pleraque Alpium ab Italiā sicut breviora, ita arrectiora sunt,

    lower, Liv. 21, 35, 11:

    brevior ilex,

    Sen. Herc. Oet. 1641:

    mus,

    little, Ov. F. 2, 574. —
    C.
    In depth, small, little, shallow (opp. profundus):

    puteus,

    Juv. 3, 226:

    vada,

    Verg. A. 5, 221; Sen. Agam. 570.—Hence, subst.: brĕvia, ium, n., as in Gr. ta brachea, shallow places, shallows, shoals:

    tris Eurus ab alto In brevia et syrtis urget,

    Verg. A. 1, 111 (brevia vadosa dicit, per quae vadi pedibus potest, Serv.); Luc. 9, 338: neque discerni poterant incerta ab solidis, brevia a profundis, Tac. A. 1, 70:

    brevia litorum,

    id. ib. 6, 33 fin. —Perh. also in sing.:

    breve,

    Tac. A. 14, 29 Draeg. ad loc. (Ritter, brevia; al. breve litus).—
    2.
    Trop.:

    brevia, in quibus volutatur, incerta, ancipitia,

    difficulties, Sen. Ep. 22, 7.—
    D.
    Of the line of a circle:

    ubi circulus (i.e. arcticus) axem Ultimus extremum spatioque brevissimus ambit,

    makes the shortest path, Ov. M. 2, 517; cf.

    of similar orbits, of stars: absides breviores,

    Plin. 2. 15, 13, §

    63.—Of the circular course of a horse on the track: discit gyro breviore flecti,

    Sen. Hippol. 314. —
    II.
    Transf., of time.
    A.
    Lit. (the usu. signif. of the word), short, brief, small, little.
    1.
    In gen.:

    quanto, nox, fuisti longior hac proxumā, Tanto brevior dies ut fiat faciam,

    Plaut. Am. 1, 3, 51:

    breve spatium'st perferundi quae minitas mihi,

    id. Capt. 3, 5, 85:

    brevis hora,

    Lucr. 4, 179; so Ov. M. 4, 696: Pa. Brevin' an longinquo sermone? Mi. Tribus verbis, Plaut. Mil. 4, 2, 30:

    occasio,

    Ter. Eun. 3, 5, 57; Phaedr. 5, 8, 5:

    brevis hic est fructus homulleis,

    short is this enjoyment for little men, Lucr. 3, 927; cf.:

    MORS. PERFECIT. TVA. VT. TIBE. ESSENT. OMNIA. BREVIA. HONOS. FAMA. VIRTVSQVE. GLORIA. ATQVE. INGENIVM.,

    Inscr. Orell. 558:

    omnia brevia tolerabilia esse debent,

    Cic. Lael. 27, 104; id. Fin. 1, 12, 40; 2, 29, 94; id. Tusc. 1, 39, 94; Sen. Ira, 3, 43, 5:

    quoniam vita brevis est, memoriam nostri quam maxime longam efficere,

    Sall. C. 1, 3; so,

    vitae summa brevis spem nos vetat incohare longam,

    Hor. C. 1, 4, 15; cf. id. ib. 1, 11, 6:

    aut omnia breviora aliquanto fuere, aut Saguntum principio anni captum,

    occupied a shorter time, Liv. 21, 15, 5:

    brevissimum tempus,

    id. 5, 6, 7:

    detrimentum,

    Quint. 11, 1, 10:

    arbitrium mortis,

    Tac. A. 15, 60:

    breves populi Romani amores,

    id. ib. 2, 41:

    tempus,

    Suet. Ner. 20 al.:

    nobis quom semel occidit brevis lux, nox est perpetua una dormienda,

    Cat. 5, 5:

    fructus,

    Lucr. 3, 914:

    aevum,

    Hor. C. 2, 16, 17; id. S. 2, 6, 97; id. Ep. 2, 1, 144; Plin. Pan. 78, 2:

    anni,

    Hor. C. 4, 13, 22:

    ver,

    Ov. M. 1, 118; 10, 85:

    flores rosae,

    quickly withering, short-lived, Hor. C. 2, 3, 13:

    lilium,

    id. ib. 1, 36, 16:

    cena,

    frugal, id. Ep. 1, 14, 35:

    mensa,

    id. A. P. 198:

    dominus,

    living but a short time, id. C. 2, 14, 24:

    stultitia,

    id. ib. 4, 12, 27:

    ira furor brevis est,

    id. Ep. 1, 2, 62:

    actio brevis atque concisa,

    Quint. 6, 4, 2:

    somnus,

    Sen. Troad. 441:

    nec gratius quicquam decore nec brevius,

    nothing is more acceptable, but nothing more perishable, fading, than beauty, Suet. Dom. 18:

    domus,

    Sen. Hippol. 762:

    fortuna,

    Sil. 4, 734.—
    2.
    Esp.
    a.
    Comp. brevius, with subj. clause, shorter, i.e. easier, more convenient:

    brevius visum urbana crimina incipi, quorum obvii testes erant,

    Tac. A. 13, 43: modo ne existimes brevius esse ab urbe mitti, Trag. ap. Plin. Ep. 10, 40 (49), 3.—
    b.
    In brevi spatio, brevi spatio, in brevi tempore, brevi tempore, and absol. brevi or in brevi, in a short time, shortly (before or after) (brevi tempore and brevi are class.; the latter, as in Gr. en brachei, to be considered as neuter, without supplying tempore):

    inque brevi spatio mutantur saecla animantum,

    Lucr. 2, 77; so Ter. Heaut. 5, 2, 2; Suet. Claud. 12; id. Ner. 30; cf.:

    in multo breviore temporis spatio,

    id. Aug. 22:

    multa brevi spatio simulacra geruntur,

    Lucr. 4, 160; Sall. J. 87, 3:

    spatio brevi,

    Hor. C. 1, 11, 6:

    res publica per vos brevi tempore jus suum recuperabit,

    Cic. Fam. 12, 2, 3; 5, 21, 2; id. Tusc. 2, 2, 5; Caes. B. G. 1, 40, 11; Nep. Milt. 2, 1; id. Them. 1, 4; Suet. Caes. 3:

    sic ille affectus, brevi postea est mortuus,

    soon after, Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142 (Zumpt;

    acc. to MSS. perbrevi).—So brevi post = paulo post: brevi post Marcellus Romam venit,

    Liv. 33, 37, 9; 24, 3, 14:

    brevi deinde,

    id. 24, 4, 9: (Britanni) tantum usu cotidiano et exercitatione efficiunt, uti in declivi ac praecipiti loco incitatos equos sustinere et brevi ( in a short time, i.e. with great rapidity) moderari ac flectere consuerint, Caes. B. G. 4, 33 fin. Herz. and Held.:

    fama tanti facinoris per omnem Africam brevi divolgatur,

    Sall. J. 13, 1; Nep. Them. 4, 4:

    mirantur tam brevi rem Romanam crevisse,

    Liv. 1, 9, 9:

    brevi omnia subegit,

    Suet. Caes. 34; so id. Aug. 17; 65; id. Vesp. 5; id. Gram. 3; Gell. 1, 15, 18: scire in brevi, Afran. ap. Charis. p. 186 P.; Flor. 1, 1, 15.—
    c.
    Brevi, a short time, a little while: [p. 251] cunctatusque brevi, contortam viribus hastam in Persea misit, Ov. M. 5, 32; cf.:

    illa brevi spatio silet,

    id. ib. 7, 307; so,

    * breve,

    Cat. 61, 187.—
    d.
    Ad breve, for a short time, Suet. Tib. 68; cf.:

    ad breve quoddam tempus,

    Cic. Cat. 1, 13, 31.—
    B.
    Transf. to things done or taking place in a short time; so most freq.
    1.
    Of discourse, short, brief, concise (most freq. in Cic. and Quint.):

    narratio,

    Cic. Inv. 1, 20, 28; id. de Or. 3, 50, 196: laudatio;

    comprehensio et ambitus ille verborum erat apud illum contractus et brevis,

    id. Brut. 44, 162; cf. id. de Or. 2, 80, 326:

    nunc venio ad illa tua brevia: et primum illud, quo nihil potest esse brevius: bonum omne laudabile, etc.,

    id. Fin. 4, 18, 48:

    quam falsa re! quam brevia responsu!

    id. Clu. 59, 164: urbanitas est virtus quaedam in breve dictum coacta, Dom. Mars. ap. Quint. 6, 3, 104:

    Homerus brevem eloquentiam Menelao dedit,

    Quint. 12, 10, 64 (brevis = ou polumuthos, Hom. Il. 3, 214):

    breviores commentarii,

    Quint. 3, 8, 58:

    annotatio,

    id. 10, 7, 31:

    brevia illa atque concisa,

    id. 10, 7, 10; so,

    sententiae,

    id. 10, 1, 60:

    causae,

    id. 6, 1, 8:

    docendi compendia,

    id. 1, 1, 24:

    comprehensiones,

    id. 12, 2, 19:

    quod ut brevissimo pateat exemplo,

    id. 3, 6, 10: commendatio, requiring few words, i.e. moderate, Plin. 11, 42, 97, § 240.— Meton. of a speaker or orator, brief:

    multos imitatio brevitatis decipit, ut cum se breves putent esse, longissimi sint,

    Cic. Inv. 1, 20, 38:

    brevior in scribendo,

    id. Att. 5, 6, 2:

    brevis esse laboro, Obscurus fio,

    Hor. A. P. 25:

    in eloquendo brevis,

    Quint. 10, 1, 63:

    densus et brevis et semper instans sibi Thucydides,

    id. 10, 1, 73.—Hence, brĕvī, adv., briefly, in few words (freq. and class.):

    brevi pro breviter M. Tullius de Orat. ad Quintum fratrem (1, 8, 34): ac ne plura quidem quae sunt innumerabilia consecter, comprehendam brevi,

    Charis. p. 176 P.:

    id percurram brevi,

    Cic. Caecin. 32, 94:

    aliquid explicare,

    id. Planc. 40, 95 Wund.:

    circumscribere et definire,

    id. Sest. 45, 97; so id. ib. 5, 12 Orell. N. cr.; id. Fin. 1, 17, 55:

    complecti,

    id. de Or. 1, 42, 190:

    exponere,

    id. ib. 1, 46, 203:

    reprehendere,

    id. Inv. 1, 9, 12:

    reddere,

    id. Leg. 2, 14, 34:

    respondere,

    id. Fam. 3, 8, 1:

    perscribere,

    id. ib. 4, 5, 1; so Auct. Her. 4, 26, 35; 35, 47 al.; cf.:

    in brevi,

    Quint. 9, 4, 32.—So once in epistolary style: breve facere, to be short or brief:

    quid scribam? breve faciam,

    Cic. Att. 11, 7, 6; cf.:

    longum est ea dicere, sed hoc breve dicam,

    id. Sest. 5, 12.—Once, in breve cogere (diff. from I. A.), to comprise in few words, bring into a small compass:

    in breve coactae causae,

    Liv. 39, 47, 5; cf.:

    in breve coactio causae,

    Gai. Inst. 4, 15.— In late Lat. subst.: brĕvis, is, m. (sc. liber—acc. to another reading, brĕve, is, n.), a short catalogue, summary, = breviarium:

    brevis nominum,

    Vop. Aur. 36; so id. Bonos. 15; Lampr. Alex. Sev. 21; Hier. Ep. 5, n. 2 al.—
    2.
    Of a short syllable;

    rarely as adj.: Syllaba longa brevi subjecta vocatur iambus,

    Hor. A. P. 251:

    a brevis, gre brevis, faciet tamen longam priorem,

    Quint. 9, 4, 86 et saep.—More freq. subst.: brĕvis, is, f. (sc. syllaba):

    dactylus, qui est e longā et duabus brevibus,

    Cic. Or. 64, 217 sq.:

    in fine pro longā accipi brevem,

    Quint. 9, 4, 93; 9, 4, 86:

    plurimum habent celeritatis breves,

    id. 9, 4, 91.—

    Hence also once of a syllable long by position, but pronounced short: indoctus dicimus brevi primā litterā, insanus productā: inhumanus brevi, infelix longā,

    Cic. Or. 48, 159 Meyer N. cr.; cf. Gell. 2, 17 sqq., and Schütz Lex. Cic. s. v. brevis.—
    C.
    For parvus, exiguus, little, small:

    exigua pars brevisque,

    Lucr. 5, 591:

    Canidia brevibus implicata viperis,

    Hor. Epod. 5, 15:

    Alecto brevibus torquata colubris,

    Ov. H. 2, 119:

    brevi latere ac pede longo est,

    Hor. S. 1, 2, 93; cf.

    just before: breve quod caput, ardua cervix, v. 89, and brevis alvus,

    Verg. G. 3, 80 (on the other hand, Nemes. 244:

    parvae alvi): mus,

    Ov. F. 2, 574:

    forma (sc. pueri in stellionem mutati),

    id. M. 5, 457.—

    So, lapathi herba,

    Hor. S. 2, 4, 29 (brevis = parva, non excrescens in altum, Schol. Cruqu.):

    folia breviora,

    id. Ep. 1, 19, 26 (minor corona, Schol. Cruqu.):

    census,

    id. C. 2, 15, 13:

    pondus,

    id. S. 2, 2, 37:

    impensa,

    Ov. H. 7, 188 Ruhnk.:

    sigillum,

    id. M. 6, 86:

    insulae,

    Pall. 1, 28, 1; cf. Juv. 1, 73: vasculum, Pall. Apr. 8, 4:

    offulae,

    id. 1, 29, 4:

    pantheris in candido breves macularum oculi,

    Plin. 8, 17, 23, § 62.—With nom. abstr.:

    breve in exiguo marmore nomen ero,

    Prop. 2, 1, 72; Sen. Oedip. 935.—So, pondus, Hor. S. 2, 2, 37 al.—Hence, brĕ-vĭter, adv., shortly, briefly, etc.
    1.
    Of space (acc. to I.) (rare): seu libeat, curvo brevius convertere gyro, shorter, i. e. in a smaller circle, Tib. 4, 1, 94:

    parvo brevius quam totus,

    a little less than the whole, Plin. 2, 67, 67, § 168:

    Sarmatae, omisso arcu, quo brevius valent, contis gladiisque ruerent,

    Tac. A. 6, 35.—Far more freq. in prose and poetry,
    2.
    (Acc. to II. A. b. and c.) Of time, in a short time.
    a.
    In gen.:

    iratum breviter vites, inimicum diu, Publ. Syr. v. 249 Rib.: sapiens, cum breviter et strictim colore atque vultu motus est,

    Gell. 19, 1, 20.—
    b.
    Esp.
    (α).
    In expression, briefly, in brief, in few words, concisely, summarily:

    sed breviter paucis praestat comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082: multa breviter et commode dicta (sc. apophthegmata; cf. Cic. Off. 1, 29, 104) memoriae mandabam, Cic. Lael. 1, 1:

    rem totam breviter cognoscite,

    id. Verr. 2, 2, 69, § 169; 2, 3, 27, § 67; so id. de Or. 2, 83, 340:

    summatim breviterque describere,

    id. Or. 15, 50:

    breviter tangere,

    id. Off. 3, 2, 8 Beier N. cr.:

    breviter et modice disserere,

    Sall. J. 111, 1:

    adicere aliquid,

    Quint. 9, 3, 100; cf. also Verg. A. 2, 11; 4, 632; 6, 321; Ov. M. 2, 783:

    omnia soli Forsan Pacuvio breviter dabit (i.e. paucis testamenti verbis, quibus heres ex asse scribetur),

    Juv. 12, 125 Web. (cf. id. 1, 68: beatum exiguis tabulis).— Comp., Cic. Fin. 4, 10, 26; Quint. 8, prooem. § 1; 8, 6, 61; 9, 2, 16; 10, 1, 49; 11, 1, 5 al.— Sup., Cic. N. D. 2, 1, 3; id. Div. 1, 32, 70; Quint. 1, 10, 1; 4, 2, 113 al.—
    (β).
    Of syllables:

    quibus in verbis eae primae litterae sunt quae in sapiente atque felice, producte dicitur, in ceteris omnibus breviter,

    Cic. Or. 48, 159.

    Lewis & Short latin dictionary > breve

  • 8 brevi

    brĕvis, e, adj. (abl. breve, Varr. R. R. 2, 3, 2; comp. abl. breviore, Ov. Am. 2, 17, 22) [cf. brachus, Fest. p. 26], short, little, of small extent, in space and time (opp. longus; in space, in good class. prose, diff. from parvus, which designates that which fills a small space in length, breadth, and thickness; while brevis is used only of length in its different directions of breadth, height, or depth; and even of a circle, as merely a line, and without reference to the space enclosed, v. infra. In poets and postAug. prose brevis sometimes = parvus).
    I.
    Lit., in space.
    A.
    In distance, extent, short, little, small, narrow (opp. latus), Cic. Ac. 2, 29, 92:

    brevior via,

    Nep. Eum. 8, 5; Tib. 1, 10, 4:

    via brevis,

    Verg. E. 9, 23; Ov. M. 5, 253; Juv. 14, 223:

    cursus brevissimus,

    Verg. A. 3, 507:

    brevius iter,

    Ov. P. 1, 4, 32:

    cursu brevissimus Almo,

    id. M. 14, 329:

    quid mihi, quod lato non separor aequore, prodest? Num minus haec nobis tam brevis obstat aqua?

    so narrow a stream, id. H. 18, 174; cf.

    also brevis unda, opp. latum mare,

    id. ib. 19, 141 and 142:

    non Asiam brevioris aquae disterminat usquam fluctus ab Europā,

    Luc. 9, 957 (strictioris, Schol.); cf. id. 9, 317:

    brevissima terra,

    Plin. Ep. 10, 69, 2:

    in Euboico scopulus brevis emicat altō Gurgite,

    a small, narrow rock, Ov. M. 9, 226:

    brevibus Gyaris,

    Juv. 1, 73:

    scis In breve te cogi (sc. libellum),

    that you are closely rolled together, Hor. Ep. 1, 20, 8:

    quo brevius valent,

    the nearer, the more powerful are they in conflict, Tac. A. 6, 35.—
    2.
    Trop. of the journey of life:

    quid est, quod in hoc tam exiguo vitae curriculo et tam brevi tantis nos in laboribus exerceamus?

    Cic. Arch. 11, 28; cf.:

    vitae brevis cursus, gloriae sempiternus,

    id. Sest. 21, 47:

    tum brevior dirae mortis aperta via est,

    Tib. 1, 10, 4.—And poet. of the thread of life:

    fila vitae breviora,

    Ov. Tr. 5, 10, 46. —
    B.
    In height, short, small, low (opp. altus and sometimes longus);

    of the human figure: sed sedebat judex L. Aurifex, brevior ipse quam testis,

    Cic. de Or. 2, 60, 245:

    ut statura breves in digitos eriguntur,

    Quint. 2, 3, 8:

    forma,

    Ov. M. 5, 457:

    (puella) longa brevisque,

    id. Am. 2, 4, 36:

    brevis corpore,

    Suet. Galb. 3;

    id. Vit. Hor.—Of a maiden changed to a boy: et incomptis brevior mensura capillis,

    Ov. M. 9, 789.—

    Of other things: ut pleraque Alpium ab Italiā sicut breviora, ita arrectiora sunt,

    lower, Liv. 21, 35, 11:

    brevior ilex,

    Sen. Herc. Oet. 1641:

    mus,

    little, Ov. F. 2, 574. —
    C.
    In depth, small, little, shallow (opp. profundus):

    puteus,

    Juv. 3, 226:

    vada,

    Verg. A. 5, 221; Sen. Agam. 570.—Hence, subst.: brĕvia, ium, n., as in Gr. ta brachea, shallow places, shallows, shoals:

    tris Eurus ab alto In brevia et syrtis urget,

    Verg. A. 1, 111 (brevia vadosa dicit, per quae vadi pedibus potest, Serv.); Luc. 9, 338: neque discerni poterant incerta ab solidis, brevia a profundis, Tac. A. 1, 70:

    brevia litorum,

    id. ib. 6, 33 fin. —Perh. also in sing.:

    breve,

    Tac. A. 14, 29 Draeg. ad loc. (Ritter, brevia; al. breve litus).—
    2.
    Trop.:

    brevia, in quibus volutatur, incerta, ancipitia,

    difficulties, Sen. Ep. 22, 7.—
    D.
    Of the line of a circle:

    ubi circulus (i.e. arcticus) axem Ultimus extremum spatioque brevissimus ambit,

    makes the shortest path, Ov. M. 2, 517; cf.

    of similar orbits, of stars: absides breviores,

    Plin. 2. 15, 13, §

    63.—Of the circular course of a horse on the track: discit gyro breviore flecti,

    Sen. Hippol. 314. —
    II.
    Transf., of time.
    A.
    Lit. (the usu. signif. of the word), short, brief, small, little.
    1.
    In gen.:

    quanto, nox, fuisti longior hac proxumā, Tanto brevior dies ut fiat faciam,

    Plaut. Am. 1, 3, 51:

    breve spatium'st perferundi quae minitas mihi,

    id. Capt. 3, 5, 85:

    brevis hora,

    Lucr. 4, 179; so Ov. M. 4, 696: Pa. Brevin' an longinquo sermone? Mi. Tribus verbis, Plaut. Mil. 4, 2, 30:

    occasio,

    Ter. Eun. 3, 5, 57; Phaedr. 5, 8, 5:

    brevis hic est fructus homulleis,

    short is this enjoyment for little men, Lucr. 3, 927; cf.:

    MORS. PERFECIT. TVA. VT. TIBE. ESSENT. OMNIA. BREVIA. HONOS. FAMA. VIRTVSQVE. GLORIA. ATQVE. INGENIVM.,

    Inscr. Orell. 558:

    omnia brevia tolerabilia esse debent,

    Cic. Lael. 27, 104; id. Fin. 1, 12, 40; 2, 29, 94; id. Tusc. 1, 39, 94; Sen. Ira, 3, 43, 5:

    quoniam vita brevis est, memoriam nostri quam maxime longam efficere,

    Sall. C. 1, 3; so,

    vitae summa brevis spem nos vetat incohare longam,

    Hor. C. 1, 4, 15; cf. id. ib. 1, 11, 6:

    aut omnia breviora aliquanto fuere, aut Saguntum principio anni captum,

    occupied a shorter time, Liv. 21, 15, 5:

    brevissimum tempus,

    id. 5, 6, 7:

    detrimentum,

    Quint. 11, 1, 10:

    arbitrium mortis,

    Tac. A. 15, 60:

    breves populi Romani amores,

    id. ib. 2, 41:

    tempus,

    Suet. Ner. 20 al.:

    nobis quom semel occidit brevis lux, nox est perpetua una dormienda,

    Cat. 5, 5:

    fructus,

    Lucr. 3, 914:

    aevum,

    Hor. C. 2, 16, 17; id. S. 2, 6, 97; id. Ep. 2, 1, 144; Plin. Pan. 78, 2:

    anni,

    Hor. C. 4, 13, 22:

    ver,

    Ov. M. 1, 118; 10, 85:

    flores rosae,

    quickly withering, short-lived, Hor. C. 2, 3, 13:

    lilium,

    id. ib. 1, 36, 16:

    cena,

    frugal, id. Ep. 1, 14, 35:

    mensa,

    id. A. P. 198:

    dominus,

    living but a short time, id. C. 2, 14, 24:

    stultitia,

    id. ib. 4, 12, 27:

    ira furor brevis est,

    id. Ep. 1, 2, 62:

    actio brevis atque concisa,

    Quint. 6, 4, 2:

    somnus,

    Sen. Troad. 441:

    nec gratius quicquam decore nec brevius,

    nothing is more acceptable, but nothing more perishable, fading, than beauty, Suet. Dom. 18:

    domus,

    Sen. Hippol. 762:

    fortuna,

    Sil. 4, 734.—
    2.
    Esp.
    a.
    Comp. brevius, with subj. clause, shorter, i.e. easier, more convenient:

    brevius visum urbana crimina incipi, quorum obvii testes erant,

    Tac. A. 13, 43: modo ne existimes brevius esse ab urbe mitti, Trag. ap. Plin. Ep. 10, 40 (49), 3.—
    b.
    In brevi spatio, brevi spatio, in brevi tempore, brevi tempore, and absol. brevi or in brevi, in a short time, shortly (before or after) (brevi tempore and brevi are class.; the latter, as in Gr. en brachei, to be considered as neuter, without supplying tempore):

    inque brevi spatio mutantur saecla animantum,

    Lucr. 2, 77; so Ter. Heaut. 5, 2, 2; Suet. Claud. 12; id. Ner. 30; cf.:

    in multo breviore temporis spatio,

    id. Aug. 22:

    multa brevi spatio simulacra geruntur,

    Lucr. 4, 160; Sall. J. 87, 3:

    spatio brevi,

    Hor. C. 1, 11, 6:

    res publica per vos brevi tempore jus suum recuperabit,

    Cic. Fam. 12, 2, 3; 5, 21, 2; id. Tusc. 2, 2, 5; Caes. B. G. 1, 40, 11; Nep. Milt. 2, 1; id. Them. 1, 4; Suet. Caes. 3:

    sic ille affectus, brevi postea est mortuus,

    soon after, Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142 (Zumpt;

    acc. to MSS. perbrevi).—So brevi post = paulo post: brevi post Marcellus Romam venit,

    Liv. 33, 37, 9; 24, 3, 14:

    brevi deinde,

    id. 24, 4, 9: (Britanni) tantum usu cotidiano et exercitatione efficiunt, uti in declivi ac praecipiti loco incitatos equos sustinere et brevi ( in a short time, i.e. with great rapidity) moderari ac flectere consuerint, Caes. B. G. 4, 33 fin. Herz. and Held.:

    fama tanti facinoris per omnem Africam brevi divolgatur,

    Sall. J. 13, 1; Nep. Them. 4, 4:

    mirantur tam brevi rem Romanam crevisse,

    Liv. 1, 9, 9:

    brevi omnia subegit,

    Suet. Caes. 34; so id. Aug. 17; 65; id. Vesp. 5; id. Gram. 3; Gell. 1, 15, 18: scire in brevi, Afran. ap. Charis. p. 186 P.; Flor. 1, 1, 15.—
    c.
    Brevi, a short time, a little while: [p. 251] cunctatusque brevi, contortam viribus hastam in Persea misit, Ov. M. 5, 32; cf.:

    illa brevi spatio silet,

    id. ib. 7, 307; so,

    * breve,

    Cat. 61, 187.—
    d.
    Ad breve, for a short time, Suet. Tib. 68; cf.:

    ad breve quoddam tempus,

    Cic. Cat. 1, 13, 31.—
    B.
    Transf. to things done or taking place in a short time; so most freq.
    1.
    Of discourse, short, brief, concise (most freq. in Cic. and Quint.):

    narratio,

    Cic. Inv. 1, 20, 28; id. de Or. 3, 50, 196: laudatio;

    comprehensio et ambitus ille verborum erat apud illum contractus et brevis,

    id. Brut. 44, 162; cf. id. de Or. 2, 80, 326:

    nunc venio ad illa tua brevia: et primum illud, quo nihil potest esse brevius: bonum omne laudabile, etc.,

    id. Fin. 4, 18, 48:

    quam falsa re! quam brevia responsu!

    id. Clu. 59, 164: urbanitas est virtus quaedam in breve dictum coacta, Dom. Mars. ap. Quint. 6, 3, 104:

    Homerus brevem eloquentiam Menelao dedit,

    Quint. 12, 10, 64 (brevis = ou polumuthos, Hom. Il. 3, 214):

    breviores commentarii,

    Quint. 3, 8, 58:

    annotatio,

    id. 10, 7, 31:

    brevia illa atque concisa,

    id. 10, 7, 10; so,

    sententiae,

    id. 10, 1, 60:

    causae,

    id. 6, 1, 8:

    docendi compendia,

    id. 1, 1, 24:

    comprehensiones,

    id. 12, 2, 19:

    quod ut brevissimo pateat exemplo,

    id. 3, 6, 10: commendatio, requiring few words, i.e. moderate, Plin. 11, 42, 97, § 240.— Meton. of a speaker or orator, brief:

    multos imitatio brevitatis decipit, ut cum se breves putent esse, longissimi sint,

    Cic. Inv. 1, 20, 38:

    brevior in scribendo,

    id. Att. 5, 6, 2:

    brevis esse laboro, Obscurus fio,

    Hor. A. P. 25:

    in eloquendo brevis,

    Quint. 10, 1, 63:

    densus et brevis et semper instans sibi Thucydides,

    id. 10, 1, 73.—Hence, brĕvī, adv., briefly, in few words (freq. and class.):

    brevi pro breviter M. Tullius de Orat. ad Quintum fratrem (1, 8, 34): ac ne plura quidem quae sunt innumerabilia consecter, comprehendam brevi,

    Charis. p. 176 P.:

    id percurram brevi,

    Cic. Caecin. 32, 94:

    aliquid explicare,

    id. Planc. 40, 95 Wund.:

    circumscribere et definire,

    id. Sest. 45, 97; so id. ib. 5, 12 Orell. N. cr.; id. Fin. 1, 17, 55:

    complecti,

    id. de Or. 1, 42, 190:

    exponere,

    id. ib. 1, 46, 203:

    reprehendere,

    id. Inv. 1, 9, 12:

    reddere,

    id. Leg. 2, 14, 34:

    respondere,

    id. Fam. 3, 8, 1:

    perscribere,

    id. ib. 4, 5, 1; so Auct. Her. 4, 26, 35; 35, 47 al.; cf.:

    in brevi,

    Quint. 9, 4, 32.—So once in epistolary style: breve facere, to be short or brief:

    quid scribam? breve faciam,

    Cic. Att. 11, 7, 6; cf.:

    longum est ea dicere, sed hoc breve dicam,

    id. Sest. 5, 12.—Once, in breve cogere (diff. from I. A.), to comprise in few words, bring into a small compass:

    in breve coactae causae,

    Liv. 39, 47, 5; cf.:

    in breve coactio causae,

    Gai. Inst. 4, 15.— In late Lat. subst.: brĕvis, is, m. (sc. liber—acc. to another reading, brĕve, is, n.), a short catalogue, summary, = breviarium:

    brevis nominum,

    Vop. Aur. 36; so id. Bonos. 15; Lampr. Alex. Sev. 21; Hier. Ep. 5, n. 2 al.—
    2.
    Of a short syllable;

    rarely as adj.: Syllaba longa brevi subjecta vocatur iambus,

    Hor. A. P. 251:

    a brevis, gre brevis, faciet tamen longam priorem,

    Quint. 9, 4, 86 et saep.—More freq. subst.: brĕvis, is, f. (sc. syllaba):

    dactylus, qui est e longā et duabus brevibus,

    Cic. Or. 64, 217 sq.:

    in fine pro longā accipi brevem,

    Quint. 9, 4, 93; 9, 4, 86:

    plurimum habent celeritatis breves,

    id. 9, 4, 91.—

    Hence also once of a syllable long by position, but pronounced short: indoctus dicimus brevi primā litterā, insanus productā: inhumanus brevi, infelix longā,

    Cic. Or. 48, 159 Meyer N. cr.; cf. Gell. 2, 17 sqq., and Schütz Lex. Cic. s. v. brevis.—
    C.
    For parvus, exiguus, little, small:

    exigua pars brevisque,

    Lucr. 5, 591:

    Canidia brevibus implicata viperis,

    Hor. Epod. 5, 15:

    Alecto brevibus torquata colubris,

    Ov. H. 2, 119:

    brevi latere ac pede longo est,

    Hor. S. 1, 2, 93; cf.

    just before: breve quod caput, ardua cervix, v. 89, and brevis alvus,

    Verg. G. 3, 80 (on the other hand, Nemes. 244:

    parvae alvi): mus,

    Ov. F. 2, 574:

    forma (sc. pueri in stellionem mutati),

    id. M. 5, 457.—

    So, lapathi herba,

    Hor. S. 2, 4, 29 (brevis = parva, non excrescens in altum, Schol. Cruqu.):

    folia breviora,

    id. Ep. 1, 19, 26 (minor corona, Schol. Cruqu.):

    census,

    id. C. 2, 15, 13:

    pondus,

    id. S. 2, 2, 37:

    impensa,

    Ov. H. 7, 188 Ruhnk.:

    sigillum,

    id. M. 6, 86:

    insulae,

    Pall. 1, 28, 1; cf. Juv. 1, 73: vasculum, Pall. Apr. 8, 4:

    offulae,

    id. 1, 29, 4:

    pantheris in candido breves macularum oculi,

    Plin. 8, 17, 23, § 62.—With nom. abstr.:

    breve in exiguo marmore nomen ero,

    Prop. 2, 1, 72; Sen. Oedip. 935.—So, pondus, Hor. S. 2, 2, 37 al.—Hence, brĕ-vĭter, adv., shortly, briefly, etc.
    1.
    Of space (acc. to I.) (rare): seu libeat, curvo brevius convertere gyro, shorter, i. e. in a smaller circle, Tib. 4, 1, 94:

    parvo brevius quam totus,

    a little less than the whole, Plin. 2, 67, 67, § 168:

    Sarmatae, omisso arcu, quo brevius valent, contis gladiisque ruerent,

    Tac. A. 6, 35.—Far more freq. in prose and poetry,
    2.
    (Acc. to II. A. b. and c.) Of time, in a short time.
    a.
    In gen.:

    iratum breviter vites, inimicum diu, Publ. Syr. v. 249 Rib.: sapiens, cum breviter et strictim colore atque vultu motus est,

    Gell. 19, 1, 20.—
    b.
    Esp.
    (α).
    In expression, briefly, in brief, in few words, concisely, summarily:

    sed breviter paucis praestat comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082: multa breviter et commode dicta (sc. apophthegmata; cf. Cic. Off. 1, 29, 104) memoriae mandabam, Cic. Lael. 1, 1:

    rem totam breviter cognoscite,

    id. Verr. 2, 2, 69, § 169; 2, 3, 27, § 67; so id. de Or. 2, 83, 340:

    summatim breviterque describere,

    id. Or. 15, 50:

    breviter tangere,

    id. Off. 3, 2, 8 Beier N. cr.:

    breviter et modice disserere,

    Sall. J. 111, 1:

    adicere aliquid,

    Quint. 9, 3, 100; cf. also Verg. A. 2, 11; 4, 632; 6, 321; Ov. M. 2, 783:

    omnia soli Forsan Pacuvio breviter dabit (i.e. paucis testamenti verbis, quibus heres ex asse scribetur),

    Juv. 12, 125 Web. (cf. id. 1, 68: beatum exiguis tabulis).— Comp., Cic. Fin. 4, 10, 26; Quint. 8, prooem. § 1; 8, 6, 61; 9, 2, 16; 10, 1, 49; 11, 1, 5 al.— Sup., Cic. N. D. 2, 1, 3; id. Div. 1, 32, 70; Quint. 1, 10, 1; 4, 2, 113 al.—
    (β).
    Of syllables:

    quibus in verbis eae primae litterae sunt quae in sapiente atque felice, producte dicitur, in ceteris omnibus breviter,

    Cic. Or. 48, 159.

    Lewis & Short latin dictionary > brevi

  • 9 brevia

    brĕvis, e, adj. (abl. breve, Varr. R. R. 2, 3, 2; comp. abl. breviore, Ov. Am. 2, 17, 22) [cf. brachus, Fest. p. 26], short, little, of small extent, in space and time (opp. longus; in space, in good class. prose, diff. from parvus, which designates that which fills a small space in length, breadth, and thickness; while brevis is used only of length in its different directions of breadth, height, or depth; and even of a circle, as merely a line, and without reference to the space enclosed, v. infra. In poets and postAug. prose brevis sometimes = parvus).
    I.
    Lit., in space.
    A.
    In distance, extent, short, little, small, narrow (opp. latus), Cic. Ac. 2, 29, 92:

    brevior via,

    Nep. Eum. 8, 5; Tib. 1, 10, 4:

    via brevis,

    Verg. E. 9, 23; Ov. M. 5, 253; Juv. 14, 223:

    cursus brevissimus,

    Verg. A. 3, 507:

    brevius iter,

    Ov. P. 1, 4, 32:

    cursu brevissimus Almo,

    id. M. 14, 329:

    quid mihi, quod lato non separor aequore, prodest? Num minus haec nobis tam brevis obstat aqua?

    so narrow a stream, id. H. 18, 174; cf.

    also brevis unda, opp. latum mare,

    id. ib. 19, 141 and 142:

    non Asiam brevioris aquae disterminat usquam fluctus ab Europā,

    Luc. 9, 957 (strictioris, Schol.); cf. id. 9, 317:

    brevissima terra,

    Plin. Ep. 10, 69, 2:

    in Euboico scopulus brevis emicat altō Gurgite,

    a small, narrow rock, Ov. M. 9, 226:

    brevibus Gyaris,

    Juv. 1, 73:

    scis In breve te cogi (sc. libellum),

    that you are closely rolled together, Hor. Ep. 1, 20, 8:

    quo brevius valent,

    the nearer, the more powerful are they in conflict, Tac. A. 6, 35.—
    2.
    Trop. of the journey of life:

    quid est, quod in hoc tam exiguo vitae curriculo et tam brevi tantis nos in laboribus exerceamus?

    Cic. Arch. 11, 28; cf.:

    vitae brevis cursus, gloriae sempiternus,

    id. Sest. 21, 47:

    tum brevior dirae mortis aperta via est,

    Tib. 1, 10, 4.—And poet. of the thread of life:

    fila vitae breviora,

    Ov. Tr. 5, 10, 46. —
    B.
    In height, short, small, low (opp. altus and sometimes longus);

    of the human figure: sed sedebat judex L. Aurifex, brevior ipse quam testis,

    Cic. de Or. 2, 60, 245:

    ut statura breves in digitos eriguntur,

    Quint. 2, 3, 8:

    forma,

    Ov. M. 5, 457:

    (puella) longa brevisque,

    id. Am. 2, 4, 36:

    brevis corpore,

    Suet. Galb. 3;

    id. Vit. Hor.—Of a maiden changed to a boy: et incomptis brevior mensura capillis,

    Ov. M. 9, 789.—

    Of other things: ut pleraque Alpium ab Italiā sicut breviora, ita arrectiora sunt,

    lower, Liv. 21, 35, 11:

    brevior ilex,

    Sen. Herc. Oet. 1641:

    mus,

    little, Ov. F. 2, 574. —
    C.
    In depth, small, little, shallow (opp. profundus):

    puteus,

    Juv. 3, 226:

    vada,

    Verg. A. 5, 221; Sen. Agam. 570.—Hence, subst.: brĕvia, ium, n., as in Gr. ta brachea, shallow places, shallows, shoals:

    tris Eurus ab alto In brevia et syrtis urget,

    Verg. A. 1, 111 (brevia vadosa dicit, per quae vadi pedibus potest, Serv.); Luc. 9, 338: neque discerni poterant incerta ab solidis, brevia a profundis, Tac. A. 1, 70:

    brevia litorum,

    id. ib. 6, 33 fin. —Perh. also in sing.:

    breve,

    Tac. A. 14, 29 Draeg. ad loc. (Ritter, brevia; al. breve litus).—
    2.
    Trop.:

    brevia, in quibus volutatur, incerta, ancipitia,

    difficulties, Sen. Ep. 22, 7.—
    D.
    Of the line of a circle:

    ubi circulus (i.e. arcticus) axem Ultimus extremum spatioque brevissimus ambit,

    makes the shortest path, Ov. M. 2, 517; cf.

    of similar orbits, of stars: absides breviores,

    Plin. 2. 15, 13, §

    63.—Of the circular course of a horse on the track: discit gyro breviore flecti,

    Sen. Hippol. 314. —
    II.
    Transf., of time.
    A.
    Lit. (the usu. signif. of the word), short, brief, small, little.
    1.
    In gen.:

    quanto, nox, fuisti longior hac proxumā, Tanto brevior dies ut fiat faciam,

    Plaut. Am. 1, 3, 51:

    breve spatium'st perferundi quae minitas mihi,

    id. Capt. 3, 5, 85:

    brevis hora,

    Lucr. 4, 179; so Ov. M. 4, 696: Pa. Brevin' an longinquo sermone? Mi. Tribus verbis, Plaut. Mil. 4, 2, 30:

    occasio,

    Ter. Eun. 3, 5, 57; Phaedr. 5, 8, 5:

    brevis hic est fructus homulleis,

    short is this enjoyment for little men, Lucr. 3, 927; cf.:

    MORS. PERFECIT. TVA. VT. TIBE. ESSENT. OMNIA. BREVIA. HONOS. FAMA. VIRTVSQVE. GLORIA. ATQVE. INGENIVM.,

    Inscr. Orell. 558:

    omnia brevia tolerabilia esse debent,

    Cic. Lael. 27, 104; id. Fin. 1, 12, 40; 2, 29, 94; id. Tusc. 1, 39, 94; Sen. Ira, 3, 43, 5:

    quoniam vita brevis est, memoriam nostri quam maxime longam efficere,

    Sall. C. 1, 3; so,

    vitae summa brevis spem nos vetat incohare longam,

    Hor. C. 1, 4, 15; cf. id. ib. 1, 11, 6:

    aut omnia breviora aliquanto fuere, aut Saguntum principio anni captum,

    occupied a shorter time, Liv. 21, 15, 5:

    brevissimum tempus,

    id. 5, 6, 7:

    detrimentum,

    Quint. 11, 1, 10:

    arbitrium mortis,

    Tac. A. 15, 60:

    breves populi Romani amores,

    id. ib. 2, 41:

    tempus,

    Suet. Ner. 20 al.:

    nobis quom semel occidit brevis lux, nox est perpetua una dormienda,

    Cat. 5, 5:

    fructus,

    Lucr. 3, 914:

    aevum,

    Hor. C. 2, 16, 17; id. S. 2, 6, 97; id. Ep. 2, 1, 144; Plin. Pan. 78, 2:

    anni,

    Hor. C. 4, 13, 22:

    ver,

    Ov. M. 1, 118; 10, 85:

    flores rosae,

    quickly withering, short-lived, Hor. C. 2, 3, 13:

    lilium,

    id. ib. 1, 36, 16:

    cena,

    frugal, id. Ep. 1, 14, 35:

    mensa,

    id. A. P. 198:

    dominus,

    living but a short time, id. C. 2, 14, 24:

    stultitia,

    id. ib. 4, 12, 27:

    ira furor brevis est,

    id. Ep. 1, 2, 62:

    actio brevis atque concisa,

    Quint. 6, 4, 2:

    somnus,

    Sen. Troad. 441:

    nec gratius quicquam decore nec brevius,

    nothing is more acceptable, but nothing more perishable, fading, than beauty, Suet. Dom. 18:

    domus,

    Sen. Hippol. 762:

    fortuna,

    Sil. 4, 734.—
    2.
    Esp.
    a.
    Comp. brevius, with subj. clause, shorter, i.e. easier, more convenient:

    brevius visum urbana crimina incipi, quorum obvii testes erant,

    Tac. A. 13, 43: modo ne existimes brevius esse ab urbe mitti, Trag. ap. Plin. Ep. 10, 40 (49), 3.—
    b.
    In brevi spatio, brevi spatio, in brevi tempore, brevi tempore, and absol. brevi or in brevi, in a short time, shortly (before or after) (brevi tempore and brevi are class.; the latter, as in Gr. en brachei, to be considered as neuter, without supplying tempore):

    inque brevi spatio mutantur saecla animantum,

    Lucr. 2, 77; so Ter. Heaut. 5, 2, 2; Suet. Claud. 12; id. Ner. 30; cf.:

    in multo breviore temporis spatio,

    id. Aug. 22:

    multa brevi spatio simulacra geruntur,

    Lucr. 4, 160; Sall. J. 87, 3:

    spatio brevi,

    Hor. C. 1, 11, 6:

    res publica per vos brevi tempore jus suum recuperabit,

    Cic. Fam. 12, 2, 3; 5, 21, 2; id. Tusc. 2, 2, 5; Caes. B. G. 1, 40, 11; Nep. Milt. 2, 1; id. Them. 1, 4; Suet. Caes. 3:

    sic ille affectus, brevi postea est mortuus,

    soon after, Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142 (Zumpt;

    acc. to MSS. perbrevi).—So brevi post = paulo post: brevi post Marcellus Romam venit,

    Liv. 33, 37, 9; 24, 3, 14:

    brevi deinde,

    id. 24, 4, 9: (Britanni) tantum usu cotidiano et exercitatione efficiunt, uti in declivi ac praecipiti loco incitatos equos sustinere et brevi ( in a short time, i.e. with great rapidity) moderari ac flectere consuerint, Caes. B. G. 4, 33 fin. Herz. and Held.:

    fama tanti facinoris per omnem Africam brevi divolgatur,

    Sall. J. 13, 1; Nep. Them. 4, 4:

    mirantur tam brevi rem Romanam crevisse,

    Liv. 1, 9, 9:

    brevi omnia subegit,

    Suet. Caes. 34; so id. Aug. 17; 65; id. Vesp. 5; id. Gram. 3; Gell. 1, 15, 18: scire in brevi, Afran. ap. Charis. p. 186 P.; Flor. 1, 1, 15.—
    c.
    Brevi, a short time, a little while: [p. 251] cunctatusque brevi, contortam viribus hastam in Persea misit, Ov. M. 5, 32; cf.:

    illa brevi spatio silet,

    id. ib. 7, 307; so,

    * breve,

    Cat. 61, 187.—
    d.
    Ad breve, for a short time, Suet. Tib. 68; cf.:

    ad breve quoddam tempus,

    Cic. Cat. 1, 13, 31.—
    B.
    Transf. to things done or taking place in a short time; so most freq.
    1.
    Of discourse, short, brief, concise (most freq. in Cic. and Quint.):

    narratio,

    Cic. Inv. 1, 20, 28; id. de Or. 3, 50, 196: laudatio;

    comprehensio et ambitus ille verborum erat apud illum contractus et brevis,

    id. Brut. 44, 162; cf. id. de Or. 2, 80, 326:

    nunc venio ad illa tua brevia: et primum illud, quo nihil potest esse brevius: bonum omne laudabile, etc.,

    id. Fin. 4, 18, 48:

    quam falsa re! quam brevia responsu!

    id. Clu. 59, 164: urbanitas est virtus quaedam in breve dictum coacta, Dom. Mars. ap. Quint. 6, 3, 104:

    Homerus brevem eloquentiam Menelao dedit,

    Quint. 12, 10, 64 (brevis = ou polumuthos, Hom. Il. 3, 214):

    breviores commentarii,

    Quint. 3, 8, 58:

    annotatio,

    id. 10, 7, 31:

    brevia illa atque concisa,

    id. 10, 7, 10; so,

    sententiae,

    id. 10, 1, 60:

    causae,

    id. 6, 1, 8:

    docendi compendia,

    id. 1, 1, 24:

    comprehensiones,

    id. 12, 2, 19:

    quod ut brevissimo pateat exemplo,

    id. 3, 6, 10: commendatio, requiring few words, i.e. moderate, Plin. 11, 42, 97, § 240.— Meton. of a speaker or orator, brief:

    multos imitatio brevitatis decipit, ut cum se breves putent esse, longissimi sint,

    Cic. Inv. 1, 20, 38:

    brevior in scribendo,

    id. Att. 5, 6, 2:

    brevis esse laboro, Obscurus fio,

    Hor. A. P. 25:

    in eloquendo brevis,

    Quint. 10, 1, 63:

    densus et brevis et semper instans sibi Thucydides,

    id. 10, 1, 73.—Hence, brĕvī, adv., briefly, in few words (freq. and class.):

    brevi pro breviter M. Tullius de Orat. ad Quintum fratrem (1, 8, 34): ac ne plura quidem quae sunt innumerabilia consecter, comprehendam brevi,

    Charis. p. 176 P.:

    id percurram brevi,

    Cic. Caecin. 32, 94:

    aliquid explicare,

    id. Planc. 40, 95 Wund.:

    circumscribere et definire,

    id. Sest. 45, 97; so id. ib. 5, 12 Orell. N. cr.; id. Fin. 1, 17, 55:

    complecti,

    id. de Or. 1, 42, 190:

    exponere,

    id. ib. 1, 46, 203:

    reprehendere,

    id. Inv. 1, 9, 12:

    reddere,

    id. Leg. 2, 14, 34:

    respondere,

    id. Fam. 3, 8, 1:

    perscribere,

    id. ib. 4, 5, 1; so Auct. Her. 4, 26, 35; 35, 47 al.; cf.:

    in brevi,

    Quint. 9, 4, 32.—So once in epistolary style: breve facere, to be short or brief:

    quid scribam? breve faciam,

    Cic. Att. 11, 7, 6; cf.:

    longum est ea dicere, sed hoc breve dicam,

    id. Sest. 5, 12.—Once, in breve cogere (diff. from I. A.), to comprise in few words, bring into a small compass:

    in breve coactae causae,

    Liv. 39, 47, 5; cf.:

    in breve coactio causae,

    Gai. Inst. 4, 15.— In late Lat. subst.: brĕvis, is, m. (sc. liber—acc. to another reading, brĕve, is, n.), a short catalogue, summary, = breviarium:

    brevis nominum,

    Vop. Aur. 36; so id. Bonos. 15; Lampr. Alex. Sev. 21; Hier. Ep. 5, n. 2 al.—
    2.
    Of a short syllable;

    rarely as adj.: Syllaba longa brevi subjecta vocatur iambus,

    Hor. A. P. 251:

    a brevis, gre brevis, faciet tamen longam priorem,

    Quint. 9, 4, 86 et saep.—More freq. subst.: brĕvis, is, f. (sc. syllaba):

    dactylus, qui est e longā et duabus brevibus,

    Cic. Or. 64, 217 sq.:

    in fine pro longā accipi brevem,

    Quint. 9, 4, 93; 9, 4, 86:

    plurimum habent celeritatis breves,

    id. 9, 4, 91.—

    Hence also once of a syllable long by position, but pronounced short: indoctus dicimus brevi primā litterā, insanus productā: inhumanus brevi, infelix longā,

    Cic. Or. 48, 159 Meyer N. cr.; cf. Gell. 2, 17 sqq., and Schütz Lex. Cic. s. v. brevis.—
    C.
    For parvus, exiguus, little, small:

    exigua pars brevisque,

    Lucr. 5, 591:

    Canidia brevibus implicata viperis,

    Hor. Epod. 5, 15:

    Alecto brevibus torquata colubris,

    Ov. H. 2, 119:

    brevi latere ac pede longo est,

    Hor. S. 1, 2, 93; cf.

    just before: breve quod caput, ardua cervix, v. 89, and brevis alvus,

    Verg. G. 3, 80 (on the other hand, Nemes. 244:

    parvae alvi): mus,

    Ov. F. 2, 574:

    forma (sc. pueri in stellionem mutati),

    id. M. 5, 457.—

    So, lapathi herba,

    Hor. S. 2, 4, 29 (brevis = parva, non excrescens in altum, Schol. Cruqu.):

    folia breviora,

    id. Ep. 1, 19, 26 (minor corona, Schol. Cruqu.):

    census,

    id. C. 2, 15, 13:

    pondus,

    id. S. 2, 2, 37:

    impensa,

    Ov. H. 7, 188 Ruhnk.:

    sigillum,

    id. M. 6, 86:

    insulae,

    Pall. 1, 28, 1; cf. Juv. 1, 73: vasculum, Pall. Apr. 8, 4:

    offulae,

    id. 1, 29, 4:

    pantheris in candido breves macularum oculi,

    Plin. 8, 17, 23, § 62.—With nom. abstr.:

    breve in exiguo marmore nomen ero,

    Prop. 2, 1, 72; Sen. Oedip. 935.—So, pondus, Hor. S. 2, 2, 37 al.—Hence, brĕ-vĭter, adv., shortly, briefly, etc.
    1.
    Of space (acc. to I.) (rare): seu libeat, curvo brevius convertere gyro, shorter, i. e. in a smaller circle, Tib. 4, 1, 94:

    parvo brevius quam totus,

    a little less than the whole, Plin. 2, 67, 67, § 168:

    Sarmatae, omisso arcu, quo brevius valent, contis gladiisque ruerent,

    Tac. A. 6, 35.—Far more freq. in prose and poetry,
    2.
    (Acc. to II. A. b. and c.) Of time, in a short time.
    a.
    In gen.:

    iratum breviter vites, inimicum diu, Publ. Syr. v. 249 Rib.: sapiens, cum breviter et strictim colore atque vultu motus est,

    Gell. 19, 1, 20.—
    b.
    Esp.
    (α).
    In expression, briefly, in brief, in few words, concisely, summarily:

    sed breviter paucis praestat comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082: multa breviter et commode dicta (sc. apophthegmata; cf. Cic. Off. 1, 29, 104) memoriae mandabam, Cic. Lael. 1, 1:

    rem totam breviter cognoscite,

    id. Verr. 2, 2, 69, § 169; 2, 3, 27, § 67; so id. de Or. 2, 83, 340:

    summatim breviterque describere,

    id. Or. 15, 50:

    breviter tangere,

    id. Off. 3, 2, 8 Beier N. cr.:

    breviter et modice disserere,

    Sall. J. 111, 1:

    adicere aliquid,

    Quint. 9, 3, 100; cf. also Verg. A. 2, 11; 4, 632; 6, 321; Ov. M. 2, 783:

    omnia soli Forsan Pacuvio breviter dabit (i.e. paucis testamenti verbis, quibus heres ex asse scribetur),

    Juv. 12, 125 Web. (cf. id. 1, 68: beatum exiguis tabulis).— Comp., Cic. Fin. 4, 10, 26; Quint. 8, prooem. § 1; 8, 6, 61; 9, 2, 16; 10, 1, 49; 11, 1, 5 al.— Sup., Cic. N. D. 2, 1, 3; id. Div. 1, 32, 70; Quint. 1, 10, 1; 4, 2, 113 al.—
    (β).
    Of syllables:

    quibus in verbis eae primae litterae sunt quae in sapiente atque felice, producte dicitur, in ceteris omnibus breviter,

    Cic. Or. 48, 159.

    Lewis & Short latin dictionary > brevia

  • 10 brevis

    brĕvis, e, adj. (abl. breve, Varr. R. R. 2, 3, 2; comp. abl. breviore, Ov. Am. 2, 17, 22) [cf. brachus, Fest. p. 26], short, little, of small extent, in space and time (opp. longus; in space, in good class. prose, diff. from parvus, which designates that which fills a small space in length, breadth, and thickness; while brevis is used only of length in its different directions of breadth, height, or depth; and even of a circle, as merely a line, and without reference to the space enclosed, v. infra. In poets and postAug. prose brevis sometimes = parvus).
    I.
    Lit., in space.
    A.
    In distance, extent, short, little, small, narrow (opp. latus), Cic. Ac. 2, 29, 92:

    brevior via,

    Nep. Eum. 8, 5; Tib. 1, 10, 4:

    via brevis,

    Verg. E. 9, 23; Ov. M. 5, 253; Juv. 14, 223:

    cursus brevissimus,

    Verg. A. 3, 507:

    brevius iter,

    Ov. P. 1, 4, 32:

    cursu brevissimus Almo,

    id. M. 14, 329:

    quid mihi, quod lato non separor aequore, prodest? Num minus haec nobis tam brevis obstat aqua?

    so narrow a stream, id. H. 18, 174; cf.

    also brevis unda, opp. latum mare,

    id. ib. 19, 141 and 142:

    non Asiam brevioris aquae disterminat usquam fluctus ab Europā,

    Luc. 9, 957 (strictioris, Schol.); cf. id. 9, 317:

    brevissima terra,

    Plin. Ep. 10, 69, 2:

    in Euboico scopulus brevis emicat altō Gurgite,

    a small, narrow rock, Ov. M. 9, 226:

    brevibus Gyaris,

    Juv. 1, 73:

    scis In breve te cogi (sc. libellum),

    that you are closely rolled together, Hor. Ep. 1, 20, 8:

    quo brevius valent,

    the nearer, the more powerful are they in conflict, Tac. A. 6, 35.—
    2.
    Trop. of the journey of life:

    quid est, quod in hoc tam exiguo vitae curriculo et tam brevi tantis nos in laboribus exerceamus?

    Cic. Arch. 11, 28; cf.:

    vitae brevis cursus, gloriae sempiternus,

    id. Sest. 21, 47:

    tum brevior dirae mortis aperta via est,

    Tib. 1, 10, 4.—And poet. of the thread of life:

    fila vitae breviora,

    Ov. Tr. 5, 10, 46. —
    B.
    In height, short, small, low (opp. altus and sometimes longus);

    of the human figure: sed sedebat judex L. Aurifex, brevior ipse quam testis,

    Cic. de Or. 2, 60, 245:

    ut statura breves in digitos eriguntur,

    Quint. 2, 3, 8:

    forma,

    Ov. M. 5, 457:

    (puella) longa brevisque,

    id. Am. 2, 4, 36:

    brevis corpore,

    Suet. Galb. 3;

    id. Vit. Hor.—Of a maiden changed to a boy: et incomptis brevior mensura capillis,

    Ov. M. 9, 789.—

    Of other things: ut pleraque Alpium ab Italiā sicut breviora, ita arrectiora sunt,

    lower, Liv. 21, 35, 11:

    brevior ilex,

    Sen. Herc. Oet. 1641:

    mus,

    little, Ov. F. 2, 574. —
    C.
    In depth, small, little, shallow (opp. profundus):

    puteus,

    Juv. 3, 226:

    vada,

    Verg. A. 5, 221; Sen. Agam. 570.—Hence, subst.: brĕvia, ium, n., as in Gr. ta brachea, shallow places, shallows, shoals:

    tris Eurus ab alto In brevia et syrtis urget,

    Verg. A. 1, 111 (brevia vadosa dicit, per quae vadi pedibus potest, Serv.); Luc. 9, 338: neque discerni poterant incerta ab solidis, brevia a profundis, Tac. A. 1, 70:

    brevia litorum,

    id. ib. 6, 33 fin. —Perh. also in sing.:

    breve,

    Tac. A. 14, 29 Draeg. ad loc. (Ritter, brevia; al. breve litus).—
    2.
    Trop.:

    brevia, in quibus volutatur, incerta, ancipitia,

    difficulties, Sen. Ep. 22, 7.—
    D.
    Of the line of a circle:

    ubi circulus (i.e. arcticus) axem Ultimus extremum spatioque brevissimus ambit,

    makes the shortest path, Ov. M. 2, 517; cf.

    of similar orbits, of stars: absides breviores,

    Plin. 2. 15, 13, §

    63.—Of the circular course of a horse on the track: discit gyro breviore flecti,

    Sen. Hippol. 314. —
    II.
    Transf., of time.
    A.
    Lit. (the usu. signif. of the word), short, brief, small, little.
    1.
    In gen.:

    quanto, nox, fuisti longior hac proxumā, Tanto brevior dies ut fiat faciam,

    Plaut. Am. 1, 3, 51:

    breve spatium'st perferundi quae minitas mihi,

    id. Capt. 3, 5, 85:

    brevis hora,

    Lucr. 4, 179; so Ov. M. 4, 696: Pa. Brevin' an longinquo sermone? Mi. Tribus verbis, Plaut. Mil. 4, 2, 30:

    occasio,

    Ter. Eun. 3, 5, 57; Phaedr. 5, 8, 5:

    brevis hic est fructus homulleis,

    short is this enjoyment for little men, Lucr. 3, 927; cf.:

    MORS. PERFECIT. TVA. VT. TIBE. ESSENT. OMNIA. BREVIA. HONOS. FAMA. VIRTVSQVE. GLORIA. ATQVE. INGENIVM.,

    Inscr. Orell. 558:

    omnia brevia tolerabilia esse debent,

    Cic. Lael. 27, 104; id. Fin. 1, 12, 40; 2, 29, 94; id. Tusc. 1, 39, 94; Sen. Ira, 3, 43, 5:

    quoniam vita brevis est, memoriam nostri quam maxime longam efficere,

    Sall. C. 1, 3; so,

    vitae summa brevis spem nos vetat incohare longam,

    Hor. C. 1, 4, 15; cf. id. ib. 1, 11, 6:

    aut omnia breviora aliquanto fuere, aut Saguntum principio anni captum,

    occupied a shorter time, Liv. 21, 15, 5:

    brevissimum tempus,

    id. 5, 6, 7:

    detrimentum,

    Quint. 11, 1, 10:

    arbitrium mortis,

    Tac. A. 15, 60:

    breves populi Romani amores,

    id. ib. 2, 41:

    tempus,

    Suet. Ner. 20 al.:

    nobis quom semel occidit brevis lux, nox est perpetua una dormienda,

    Cat. 5, 5:

    fructus,

    Lucr. 3, 914:

    aevum,

    Hor. C. 2, 16, 17; id. S. 2, 6, 97; id. Ep. 2, 1, 144; Plin. Pan. 78, 2:

    anni,

    Hor. C. 4, 13, 22:

    ver,

    Ov. M. 1, 118; 10, 85:

    flores rosae,

    quickly withering, short-lived, Hor. C. 2, 3, 13:

    lilium,

    id. ib. 1, 36, 16:

    cena,

    frugal, id. Ep. 1, 14, 35:

    mensa,

    id. A. P. 198:

    dominus,

    living but a short time, id. C. 2, 14, 24:

    stultitia,

    id. ib. 4, 12, 27:

    ira furor brevis est,

    id. Ep. 1, 2, 62:

    actio brevis atque concisa,

    Quint. 6, 4, 2:

    somnus,

    Sen. Troad. 441:

    nec gratius quicquam decore nec brevius,

    nothing is more acceptable, but nothing more perishable, fading, than beauty, Suet. Dom. 18:

    domus,

    Sen. Hippol. 762:

    fortuna,

    Sil. 4, 734.—
    2.
    Esp.
    a.
    Comp. brevius, with subj. clause, shorter, i.e. easier, more convenient:

    brevius visum urbana crimina incipi, quorum obvii testes erant,

    Tac. A. 13, 43: modo ne existimes brevius esse ab urbe mitti, Trag. ap. Plin. Ep. 10, 40 (49), 3.—
    b.
    In brevi spatio, brevi spatio, in brevi tempore, brevi tempore, and absol. brevi or in brevi, in a short time, shortly (before or after) (brevi tempore and brevi are class.; the latter, as in Gr. en brachei, to be considered as neuter, without supplying tempore):

    inque brevi spatio mutantur saecla animantum,

    Lucr. 2, 77; so Ter. Heaut. 5, 2, 2; Suet. Claud. 12; id. Ner. 30; cf.:

    in multo breviore temporis spatio,

    id. Aug. 22:

    multa brevi spatio simulacra geruntur,

    Lucr. 4, 160; Sall. J. 87, 3:

    spatio brevi,

    Hor. C. 1, 11, 6:

    res publica per vos brevi tempore jus suum recuperabit,

    Cic. Fam. 12, 2, 3; 5, 21, 2; id. Tusc. 2, 2, 5; Caes. B. G. 1, 40, 11; Nep. Milt. 2, 1; id. Them. 1, 4; Suet. Caes. 3:

    sic ille affectus, brevi postea est mortuus,

    soon after, Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142 (Zumpt;

    acc. to MSS. perbrevi).—So brevi post = paulo post: brevi post Marcellus Romam venit,

    Liv. 33, 37, 9; 24, 3, 14:

    brevi deinde,

    id. 24, 4, 9: (Britanni) tantum usu cotidiano et exercitatione efficiunt, uti in declivi ac praecipiti loco incitatos equos sustinere et brevi ( in a short time, i.e. with great rapidity) moderari ac flectere consuerint, Caes. B. G. 4, 33 fin. Herz. and Held.:

    fama tanti facinoris per omnem Africam brevi divolgatur,

    Sall. J. 13, 1; Nep. Them. 4, 4:

    mirantur tam brevi rem Romanam crevisse,

    Liv. 1, 9, 9:

    brevi omnia subegit,

    Suet. Caes. 34; so id. Aug. 17; 65; id. Vesp. 5; id. Gram. 3; Gell. 1, 15, 18: scire in brevi, Afran. ap. Charis. p. 186 P.; Flor. 1, 1, 15.—
    c.
    Brevi, a short time, a little while: [p. 251] cunctatusque brevi, contortam viribus hastam in Persea misit, Ov. M. 5, 32; cf.:

    illa brevi spatio silet,

    id. ib. 7, 307; so,

    * breve,

    Cat. 61, 187.—
    d.
    Ad breve, for a short time, Suet. Tib. 68; cf.:

    ad breve quoddam tempus,

    Cic. Cat. 1, 13, 31.—
    B.
    Transf. to things done or taking place in a short time; so most freq.
    1.
    Of discourse, short, brief, concise (most freq. in Cic. and Quint.):

    narratio,

    Cic. Inv. 1, 20, 28; id. de Or. 3, 50, 196: laudatio;

    comprehensio et ambitus ille verborum erat apud illum contractus et brevis,

    id. Brut. 44, 162; cf. id. de Or. 2, 80, 326:

    nunc venio ad illa tua brevia: et primum illud, quo nihil potest esse brevius: bonum omne laudabile, etc.,

    id. Fin. 4, 18, 48:

    quam falsa re! quam brevia responsu!

    id. Clu. 59, 164: urbanitas est virtus quaedam in breve dictum coacta, Dom. Mars. ap. Quint. 6, 3, 104:

    Homerus brevem eloquentiam Menelao dedit,

    Quint. 12, 10, 64 (brevis = ou polumuthos, Hom. Il. 3, 214):

    breviores commentarii,

    Quint. 3, 8, 58:

    annotatio,

    id. 10, 7, 31:

    brevia illa atque concisa,

    id. 10, 7, 10; so,

    sententiae,

    id. 10, 1, 60:

    causae,

    id. 6, 1, 8:

    docendi compendia,

    id. 1, 1, 24:

    comprehensiones,

    id. 12, 2, 19:

    quod ut brevissimo pateat exemplo,

    id. 3, 6, 10: commendatio, requiring few words, i.e. moderate, Plin. 11, 42, 97, § 240.— Meton. of a speaker or orator, brief:

    multos imitatio brevitatis decipit, ut cum se breves putent esse, longissimi sint,

    Cic. Inv. 1, 20, 38:

    brevior in scribendo,

    id. Att. 5, 6, 2:

    brevis esse laboro, Obscurus fio,

    Hor. A. P. 25:

    in eloquendo brevis,

    Quint. 10, 1, 63:

    densus et brevis et semper instans sibi Thucydides,

    id. 10, 1, 73.—Hence, brĕvī, adv., briefly, in few words (freq. and class.):

    brevi pro breviter M. Tullius de Orat. ad Quintum fratrem (1, 8, 34): ac ne plura quidem quae sunt innumerabilia consecter, comprehendam brevi,

    Charis. p. 176 P.:

    id percurram brevi,

    Cic. Caecin. 32, 94:

    aliquid explicare,

    id. Planc. 40, 95 Wund.:

    circumscribere et definire,

    id. Sest. 45, 97; so id. ib. 5, 12 Orell. N. cr.; id. Fin. 1, 17, 55:

    complecti,

    id. de Or. 1, 42, 190:

    exponere,

    id. ib. 1, 46, 203:

    reprehendere,

    id. Inv. 1, 9, 12:

    reddere,

    id. Leg. 2, 14, 34:

    respondere,

    id. Fam. 3, 8, 1:

    perscribere,

    id. ib. 4, 5, 1; so Auct. Her. 4, 26, 35; 35, 47 al.; cf.:

    in brevi,

    Quint. 9, 4, 32.—So once in epistolary style: breve facere, to be short or brief:

    quid scribam? breve faciam,

    Cic. Att. 11, 7, 6; cf.:

    longum est ea dicere, sed hoc breve dicam,

    id. Sest. 5, 12.—Once, in breve cogere (diff. from I. A.), to comprise in few words, bring into a small compass:

    in breve coactae causae,

    Liv. 39, 47, 5; cf.:

    in breve coactio causae,

    Gai. Inst. 4, 15.— In late Lat. subst.: brĕvis, is, m. (sc. liber—acc. to another reading, brĕve, is, n.), a short catalogue, summary, = breviarium:

    brevis nominum,

    Vop. Aur. 36; so id. Bonos. 15; Lampr. Alex. Sev. 21; Hier. Ep. 5, n. 2 al.—
    2.
    Of a short syllable;

    rarely as adj.: Syllaba longa brevi subjecta vocatur iambus,

    Hor. A. P. 251:

    a brevis, gre brevis, faciet tamen longam priorem,

    Quint. 9, 4, 86 et saep.—More freq. subst.: brĕvis, is, f. (sc. syllaba):

    dactylus, qui est e longā et duabus brevibus,

    Cic. Or. 64, 217 sq.:

    in fine pro longā accipi brevem,

    Quint. 9, 4, 93; 9, 4, 86:

    plurimum habent celeritatis breves,

    id. 9, 4, 91.—

    Hence also once of a syllable long by position, but pronounced short: indoctus dicimus brevi primā litterā, insanus productā: inhumanus brevi, infelix longā,

    Cic. Or. 48, 159 Meyer N. cr.; cf. Gell. 2, 17 sqq., and Schütz Lex. Cic. s. v. brevis.—
    C.
    For parvus, exiguus, little, small:

    exigua pars brevisque,

    Lucr. 5, 591:

    Canidia brevibus implicata viperis,

    Hor. Epod. 5, 15:

    Alecto brevibus torquata colubris,

    Ov. H. 2, 119:

    brevi latere ac pede longo est,

    Hor. S. 1, 2, 93; cf.

    just before: breve quod caput, ardua cervix, v. 89, and brevis alvus,

    Verg. G. 3, 80 (on the other hand, Nemes. 244:

    parvae alvi): mus,

    Ov. F. 2, 574:

    forma (sc. pueri in stellionem mutati),

    id. M. 5, 457.—

    So, lapathi herba,

    Hor. S. 2, 4, 29 (brevis = parva, non excrescens in altum, Schol. Cruqu.):

    folia breviora,

    id. Ep. 1, 19, 26 (minor corona, Schol. Cruqu.):

    census,

    id. C. 2, 15, 13:

    pondus,

    id. S. 2, 2, 37:

    impensa,

    Ov. H. 7, 188 Ruhnk.:

    sigillum,

    id. M. 6, 86:

    insulae,

    Pall. 1, 28, 1; cf. Juv. 1, 73: vasculum, Pall. Apr. 8, 4:

    offulae,

    id. 1, 29, 4:

    pantheris in candido breves macularum oculi,

    Plin. 8, 17, 23, § 62.—With nom. abstr.:

    breve in exiguo marmore nomen ero,

    Prop. 2, 1, 72; Sen. Oedip. 935.—So, pondus, Hor. S. 2, 2, 37 al.—Hence, brĕ-vĭter, adv., shortly, briefly, etc.
    1.
    Of space (acc. to I.) (rare): seu libeat, curvo brevius convertere gyro, shorter, i. e. in a smaller circle, Tib. 4, 1, 94:

    parvo brevius quam totus,

    a little less than the whole, Plin. 2, 67, 67, § 168:

    Sarmatae, omisso arcu, quo brevius valent, contis gladiisque ruerent,

    Tac. A. 6, 35.—Far more freq. in prose and poetry,
    2.
    (Acc. to II. A. b. and c.) Of time, in a short time.
    a.
    In gen.:

    iratum breviter vites, inimicum diu, Publ. Syr. v. 249 Rib.: sapiens, cum breviter et strictim colore atque vultu motus est,

    Gell. 19, 1, 20.—
    b.
    Esp.
    (α).
    In expression, briefly, in brief, in few words, concisely, summarily:

    sed breviter paucis praestat comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082: multa breviter et commode dicta (sc. apophthegmata; cf. Cic. Off. 1, 29, 104) memoriae mandabam, Cic. Lael. 1, 1:

    rem totam breviter cognoscite,

    id. Verr. 2, 2, 69, § 169; 2, 3, 27, § 67; so id. de Or. 2, 83, 340:

    summatim breviterque describere,

    id. Or. 15, 50:

    breviter tangere,

    id. Off. 3, 2, 8 Beier N. cr.:

    breviter et modice disserere,

    Sall. J. 111, 1:

    adicere aliquid,

    Quint. 9, 3, 100; cf. also Verg. A. 2, 11; 4, 632; 6, 321; Ov. M. 2, 783:

    omnia soli Forsan Pacuvio breviter dabit (i.e. paucis testamenti verbis, quibus heres ex asse scribetur),

    Juv. 12, 125 Web. (cf. id. 1, 68: beatum exiguis tabulis).— Comp., Cic. Fin. 4, 10, 26; Quint. 8, prooem. § 1; 8, 6, 61; 9, 2, 16; 10, 1, 49; 11, 1, 5 al.— Sup., Cic. N. D. 2, 1, 3; id. Div. 1, 32, 70; Quint. 1, 10, 1; 4, 2, 113 al.—
    (β).
    Of syllables:

    quibus in verbis eae primae litterae sunt quae in sapiente atque felice, producte dicitur, in ceteris omnibus breviter,

    Cic. Or. 48, 159.

    Lewis & Short latin dictionary > brevis

  • 11 complector

    complector ( conp-), plexus, 3, v. dep. (in signif. mostly coinciding with amplector), prop., to entwine around a person or thing (cf. amplector; class. in prose and poetry).
    I.
    Lit.
    a.
    Of persons, to clasp, embrace, as an expression of affection.
    (α).
    With acc.:

    vidi et illam et hospitem Conplexum atque ausculantem,

    Plaut. Mil. 2, 6, 53: adcurrit;

    mediam mulierem complectitur,

    Ter. And. 1, 1, 106:

    tum ille artius puellam amplexus,

    Cic. Div. 1, 46, 103:

    viri corpus,

    Lucr. 4, 1193:

    (adulescentem) complexus osculatusque dimiserit,

    Cic. Att. 16, 5, 2:

    suum maritum,

    Ov. M. 12, 428:

    nepotes,

    Verg. A. 6, 786:

    aliquem conplexa tenere,

    Cic. Font. 21, 47 (17, 36); cf. Stat. S. 2, 1, 121.—Of parts of the person:

    dextram euntis,

    Verg. A. 8, 558; Ov. M. 6, 494; cf. Curt. 6, 7, 8:

    infirmis membra lacertis,

    Ov. M. 10, 407:

    genua. in supplication,

    Quint. 6, 1, 34:

    pedes alicujus,

    Luc. 10, 89.—
    (β).
    With inter se:

    nosque inter nos esse conplexos,

    Cic. Div. 1, 28, 58:

    conplecti inter se lacrimantes milites coepisse,

    Liv. 7, 42, 6; Verg. A. 5, 766.—
    (γ).
    With in vicem, Quint. 7, 10, 17.—
    (δ).
    Absol.:

    nequeunt conplecti satis,

    Plaut. Curc. 1, 3, 32: Phr. Conplectere. Di. Lubens, id. Truc. 2, 4, 19:

    contineri qum conplectar non queo,

    id. Men. 5, 9, 65; id. Mil. 4, 8, 19; Prop. 1, [p. 390] 10, 5.—
    (ε).
    With cum and abl., Plaut. Am. 1, 1, 134.—
    b.
    In gen., to grasp, clasp, seize, encircle, surround, compass, enclose:

    (vitis) claviculis suis quasi manibus quicquid est nacta complectitur,

    Cic. Sen. 15, 52:

    (orbis caelestis) extimus, qui reliquos omnis complectitur,

    id. Rep. 6, 17, 17:

    complexi terram maris,

    Ov. M. 8, 731:

    ubi mollis amaracus illum (Ascanium) Floribus et dulci conplectitur umbrā,

    Verg. A. 1, 694:

    vestis complectens undique corpus,

    Cat. 64, 307:

    spatium,

    to mark out around for military purposes, Caes. B. G. 7, 72; Auct. B. G. 8, 74; cf.

    of ploughing around,

    Ov. M. 15, 619:

    aliquem obsidione,

    Vell. 2, 51, 1 et saep.:

    caput digitis cruentis,

    Ov. M. 3, 727:

    manibus eminentia saxa,

    Curt. 7, 11, 15:

    dexterā impendentes ramos,

    id. 9, 5, 13.—Of grasping an adversary in fight:

    quoad stans complecti posset atque contendere,

    Nep. Epam. 2, 4:

    qui cum inter se complexi in terram ex equis decidissent... non prius distracti sunt, quam alterum anima relinqueret,

    in contention, id. Eum. 4, 2.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of sleep, to seize upon, enfold:

    sopor fessos complectitur artus,

    Verg. A. 2, 253; cf.:

    me artior somnus conplexus est,

    Cic. Rep. 6, 10, 10.—
    B.
    To embrace something intellectually as a whole, to comprehend, understand:

    aliquid cogitatione et mente,

    Cic. Or. 2, 8; cf. id. Fam. 5, 17, 4:

    deum et divinum animum cogitatione,

    id. Tusc. 1, 22, 51:

    omne caelum totamque cum universo mari terram mente,

    id. Fin. 2, 34, 112; cf. Quint. 12, 1, 25; 12, 2, 17:

    animo proxima quaeque meo,

    Ov. Tr. 1, 3, 70:

    rei magnitudinem animo,

    Cic. de Or. 1, 5, 19; Quint. 10, 6, 3; 10, 6, 6 al.; cf. without acc.:

    cum conplector animo, quattuor reperio causas, etc.,

    Cic. Sen. 5, 15.—Without mente, animo, etc.:

    perficies ut ego ista innumerabilia complectens nusquam labar?

    Cic. Ac. 2, 35, 114:

    totum genus judiciorum,

    id. Verr. 2, 2, 12, § 32:

    formam animi magis quam corporis,

    to consider, Tac. Agr. 46:

    aliquid memoriā,

    Cic. Div. 2, 71, 146; Quint. 2, 7, 3;

    and without memoria,

    id. 11, 2, 36.—
    C.
    To comprehend a multitude of objects in discourse or in a written representation, to comprise, express, describe, represent, explain; with acc. and abl. or adv.:

    omnia alicujus facta oratione,

    Cic. Verr. 2, 4, 26, § 57:

    omnium rerum memoriam breviter libro,

    id. Brut. 3, 14:

    orator autem sic illigat sententiam verbis, ut eam numero quodam complectatur et astricto et soluto,

    id. de Or. 3, 44, 175:

    omnia unā comprehensione,

    id. Fin. 5, 9, 26:

    plura semel,

    Quint. 11, 1, 66:

    pauca paucis,

    id. 8, 3, 82; cf. id. 7, 3, 29:

    sententiam his verbis,

    id. 3, 6, 13.—Esp. with sententiā, to sum up in a formal vote or decree (of speeches in the Senate): causas complectar ipsā sententiā, in the motion or decree itself, Cic. Phil. 14, 11, 29:

    sed ut aliquando sententiā complectar, ita censeo,

    id. ib. 14, 14, 36.—Hence,
    2.
    In philos. lang., to draw a conclusion, make an inference, Cic. Inv. 1, 40, 73; Auct. Her. 2, 29, 47; cf. complexio.—
    D.
    To embrace from love, to love, value, honor; to be addicted to, to care for; with acc. and abl.:

    aliquem honoribus et beneficiis suis,

    Cic. Prov. Cons. 16, 38; cf.:

    eum beneficio,

    id. Planc. 33, 82:

    aliquem summā benevolentiā,

    id. Fam. 6, 14, 1:

    hunc omni tuā comitate,

    id. ib. 7, 5, 3:

    omnes caritate cives,

    Liv. 7, 40, 3:

    aliquem artā familiaritate,

    Plin. Ep. 3, 11, 5 al. — Without abl.:

    hominem,

    Cic. Fam. 2, 6, 4. — Absol.: da te homini;

    complectetur,

    Cic. Fam. 2, 8, 2:

    quos fortuna complexa est,

    id. Lael. 15, 54:

    philosophiam,

    id. Brut. 93, 322; cf.:

    artes ingenuas,

    Ov. P. 1, 6, 9:

    causam eam,

    Cic. Phil. 5, 16, 44; cf. id. Att. 16, 15, 3:

    otium,

    id. ib. 2, 6, 1.—
    E.
    To embrace, include:

    cari sunt parentes, cari liberi, propinqui, familiares, sed omnis omnium caritates patria una complexa est,

    Cic. Off. 1, 17, 87:

    licet haec omnia complectatur eversio,

    Quint. 8, 3, 69; 2, 15, 13.—
    F.
    (Causa pro effectu.) To take into possession, to seize, lay hold of, to make one ' s self master of (rare):

    (philosophiae) vis valet multum, cum est idoneam complexa naturam,

    Cic. Tusc. 2, 4, 11:

    facultatem aliquam,

    id. Fam. 10, 12, 5; Liv. 44, 1, 12:

    plures provincias complexus sum quam alii urbes ceperunt,

    Curt. 6, 3, 4.
    ► *
    a.
    Act. collat form complecto, ĕre: quando convenit complectite, Pompon. ap. Non. p. 472 fin.; cf. Prisc. p. 797 P.—
    b.
    complector, ti, in pass. signif.: invidiosā fortunā complecti, Cic. Fragm. ap. Prisc. p. 793 P.:

    quo uno maleficio scelera omnia complexa esse videantur,

    id. Rosc. Am. 13, 37 (but in Cic. Tusc. 5, 14, 40, and id. Fin. 3, 12, 41, the best read. is completur).

    Lewis & Short latin dictionary > complector

  • 12 concludo

    con-clūdo, si, sum, 3 ( part. perf. solecist. conclausa semina, Col. 3, 12, 2), v. a., to shut up closely, to close up, enclose, confine.
    I.
    Prop. (class. in prose and poetry), constr. with in and acc., with adv. and absol. (not with in and abl., for the true read., Cic. Univ. 3 fin., is inclusit):

    in vincla bestiam nequissimam,

    Plaut. Rud. 3, 1, 18; cf.:

    bestias delectationis causā,

    Cic. Fin. 5, 20, 56 Madv.:

    eos concludit, magnam hominum multitudinem,

    id. Verr. 2, 4, 24, § 54:

    quia enim in caveā si forent Conclussi itidem ut pulli gallinacei,

    Plaut. Curc. 3, 80:

    conclusam hic habeo uxorem saevam,

    Ter. Phorm. 5, 1, 17:

    aliquem in fenestram,

    Plaut. Cas. 1, 44:

    me in cellam cum illā,

    Ter. Ad. 4, 2, 13; cf.:

    in aediculam,

    Plaut. Ep. 3, 3, 21:

    illum aliquo,

    Ter. Eun. 4, 3, 25:

    locum sulco,

    Verg. A. 1, 425:

    at tu conclusas hircinis follibus auras... imitare,

    Hor. S. 1, 4, 19:

    piscina conclusa porticibus,

    Suet. Ner. 31:

    Tigris et Euphrates Mesopotamiam ab utroque latere concludunt,

    Curt. 5, 1, 15:

    vulnera cerā,

    Val. Fl. 1, 479:

    venti procella conclusa,

    Lucr. 6, 125:

    concluso loco,

    id. 4, 458:

    primordia conclusa,

    id. 3, 569:

    suave locus voci resonat conclusus,

    Hor. S. 1, 4, 76:

    conclusa aqua (opp.: profluens amnis),

    Cic. N. D. 2, 7, 20; cf.:

    longe aliam esse navigationem concluso mari atque in vastissimo,

    Caes. B. G. 3, 9:

    coagmentis ad centrum respondentibus fornices concluduntur,

    Vitr. 6, 8, 4:

    statio conclusa atque munita,

    Dig. 50, 16, 59.—
    b.
    Humorously:

    non placet qui amicos intra dentis conclusos habet,

    Plaut. Trin. 4, 2, 64.—
    II.
    Trop.
    A.
    To include, compress, restrain, comprise:

    omnia fere, quae sunt conclusa nunc artibus, dispersa et dissipata quondam fuerunt,

    Cic. de Or. 1, 42, 187:

    fortuna tot res, in unum conclusit diem,

    Ter. Eun. 5, 8, 17:

    ut ab illā excludar, huc concludar,

    i. e. I shall be fettered by this marriage, id. And. 2, 3, 12 (ex ferarum translatione concludar dixit, Don.); id. Hec. 4, 4, 80:

    concludere jus civile in parvum et angustum locum,

    Cic. Leg. 1, 5, 17; id. de Or. 1, 61, 260; id. Caes. 22, 63:

    uno hoc volumine vitam excellentium virorum complurium,

    Nep. Epam. 4 fin.; cf.:

    in hanc formulam omnia judicia,

    Cic. Rosc. Com. 5, 15:

    eidem et infinitam largitionem remittebas et eundem in angustissimam formulam sponsionis concludebas?

    id. ib. 4, 12:

    istum locum in unam speciem,

    Quint. 6, 2, 1.—
    B.
    (Cf. claudo, I. B.) To end, close, conclude:

    facinus natum a cupiditate, auctum per stuprum, crudelitate perfectum atque conclusum,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 82:

    (ancipites variique casus) exitu notabili concluduntur,

    id. Fam. 5, 12, 5:

    provincia in quā laus equitatis, integritatis, facilitatis ad extremum ludorum voluptate concluditur,

    id. Mur. 20, 41:

    vitam,

    Aug. Serm. 322.—Esp., of letters, speech, the written or spoken treatment of any subject, etc.:

    epistulam,

    Cic. Att. 9, 10, 5:

    crimen decumanum,

    id. Verr. 2, 3, 69, § 163:

    ad illa redeamus eaque ipsa concludamus aliquando,

    id. Lael. 26, 109:

    perorationem,

    id. Or. 35, 122.—
    C.
    In rhet., of discourse, to close rhythmically, to round off:

    verborum ordinem alias aliā terminatione,

    Cic. Or. 59, 200:

    sententias,

    id. ib. 69, 230; cf. id. Brut. 8, 34: concludam si potero Latine;

    Graecum enim hunc versum nostis omnes,

    id. Fin. 2, 32, 105:

    sensum non expleto numero,

    Quint. 9, 4, 122; cf. id. 9, 4, 123 and 125:

    verbum acuto tenore (just before: acuto sono finiant),

    id. 1, 5, 26:

    versum,

    Hor. S. 1, 4, 40.—
    D.
    In philos. t. t., to conclude, infer, make an inference, to argue, demonstrate; with acc.:

    singulas argumentationes,

    Cic. Or. 35, 122; cf.

    argumentum,

    id. Ac. 2, 14, 44; Quint. 5, 13, 60:

    argumentum ratione,

    Cic. Or. 40, 137:

    quomodo efficiatur concludaturque ratio,

    id. Fin. 1, 7, 22: id quod concludere illi velint, non effici ex propositis, nec esse consequens, id. de Or. 2, 53, 215:

    ex rebus concessis concludi quod velis,

    id. Fin. 2, 1, 3.—With acc. and inf.:

    deinde concludebas, summum malum esse dolorem, etc.,

    Cic. Fin. 2, 19, 63; cf. id. Ac. 2, 26, 83.— Absol.:

    concludere hoc modo: si sunt di, etc.,

    Cic. Div. 2, 49, 101:

    ea sumunt ad concludendum, quorum iis nihil conceditur,

    id. ib. 2, 49, 103; Quint. 3, 9, 2; 5, 10, 3; 10, 1, 106; 12, 2, 25.—Hence, P. a.: con-clūsus, a, um, confined, closed, in comp.:

    locus conclusior,

    Hyg. Astr. 4, 14.— Subst.: conclūsum, i, n. (acc. to II. D.), a conclusion in a syllogism, Cic. Fin. 3, 8, 27.— Advv.
    1.
    conclūdenter, by consequence, consequently, Boëth. Arist. Elench. Soph. 1, 10, p. 744.—
    * 2.
    conclūsē (acc. to II. C.), with periods rhetorically rounded, harmoniously:

    concluse apteque dicere,

    Cic. Or. 53, 177.

    Lewis & Short latin dictionary > concludo

  • 13 concluse

    con-clūdo, si, sum, 3 ( part. perf. solecist. conclausa semina, Col. 3, 12, 2), v. a., to shut up closely, to close up, enclose, confine.
    I.
    Prop. (class. in prose and poetry), constr. with in and acc., with adv. and absol. (not with in and abl., for the true read., Cic. Univ. 3 fin., is inclusit):

    in vincla bestiam nequissimam,

    Plaut. Rud. 3, 1, 18; cf.:

    bestias delectationis causā,

    Cic. Fin. 5, 20, 56 Madv.:

    eos concludit, magnam hominum multitudinem,

    id. Verr. 2, 4, 24, § 54:

    quia enim in caveā si forent Conclussi itidem ut pulli gallinacei,

    Plaut. Curc. 3, 80:

    conclusam hic habeo uxorem saevam,

    Ter. Phorm. 5, 1, 17:

    aliquem in fenestram,

    Plaut. Cas. 1, 44:

    me in cellam cum illā,

    Ter. Ad. 4, 2, 13; cf.:

    in aediculam,

    Plaut. Ep. 3, 3, 21:

    illum aliquo,

    Ter. Eun. 4, 3, 25:

    locum sulco,

    Verg. A. 1, 425:

    at tu conclusas hircinis follibus auras... imitare,

    Hor. S. 1, 4, 19:

    piscina conclusa porticibus,

    Suet. Ner. 31:

    Tigris et Euphrates Mesopotamiam ab utroque latere concludunt,

    Curt. 5, 1, 15:

    vulnera cerā,

    Val. Fl. 1, 479:

    venti procella conclusa,

    Lucr. 6, 125:

    concluso loco,

    id. 4, 458:

    primordia conclusa,

    id. 3, 569:

    suave locus voci resonat conclusus,

    Hor. S. 1, 4, 76:

    conclusa aqua (opp.: profluens amnis),

    Cic. N. D. 2, 7, 20; cf.:

    longe aliam esse navigationem concluso mari atque in vastissimo,

    Caes. B. G. 3, 9:

    coagmentis ad centrum respondentibus fornices concluduntur,

    Vitr. 6, 8, 4:

    statio conclusa atque munita,

    Dig. 50, 16, 59.—
    b.
    Humorously:

    non placet qui amicos intra dentis conclusos habet,

    Plaut. Trin. 4, 2, 64.—
    II.
    Trop.
    A.
    To include, compress, restrain, comprise:

    omnia fere, quae sunt conclusa nunc artibus, dispersa et dissipata quondam fuerunt,

    Cic. de Or. 1, 42, 187:

    fortuna tot res, in unum conclusit diem,

    Ter. Eun. 5, 8, 17:

    ut ab illā excludar, huc concludar,

    i. e. I shall be fettered by this marriage, id. And. 2, 3, 12 (ex ferarum translatione concludar dixit, Don.); id. Hec. 4, 4, 80:

    concludere jus civile in parvum et angustum locum,

    Cic. Leg. 1, 5, 17; id. de Or. 1, 61, 260; id. Caes. 22, 63:

    uno hoc volumine vitam excellentium virorum complurium,

    Nep. Epam. 4 fin.; cf.:

    in hanc formulam omnia judicia,

    Cic. Rosc. Com. 5, 15:

    eidem et infinitam largitionem remittebas et eundem in angustissimam formulam sponsionis concludebas?

    id. ib. 4, 12:

    istum locum in unam speciem,

    Quint. 6, 2, 1.—
    B.
    (Cf. claudo, I. B.) To end, close, conclude:

    facinus natum a cupiditate, auctum per stuprum, crudelitate perfectum atque conclusum,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 82:

    (ancipites variique casus) exitu notabili concluduntur,

    id. Fam. 5, 12, 5:

    provincia in quā laus equitatis, integritatis, facilitatis ad extremum ludorum voluptate concluditur,

    id. Mur. 20, 41:

    vitam,

    Aug. Serm. 322.—Esp., of letters, speech, the written or spoken treatment of any subject, etc.:

    epistulam,

    Cic. Att. 9, 10, 5:

    crimen decumanum,

    id. Verr. 2, 3, 69, § 163:

    ad illa redeamus eaque ipsa concludamus aliquando,

    id. Lael. 26, 109:

    perorationem,

    id. Or. 35, 122.—
    C.
    In rhet., of discourse, to close rhythmically, to round off:

    verborum ordinem alias aliā terminatione,

    Cic. Or. 59, 200:

    sententias,

    id. ib. 69, 230; cf. id. Brut. 8, 34: concludam si potero Latine;

    Graecum enim hunc versum nostis omnes,

    id. Fin. 2, 32, 105:

    sensum non expleto numero,

    Quint. 9, 4, 122; cf. id. 9, 4, 123 and 125:

    verbum acuto tenore (just before: acuto sono finiant),

    id. 1, 5, 26:

    versum,

    Hor. S. 1, 4, 40.—
    D.
    In philos. t. t., to conclude, infer, make an inference, to argue, demonstrate; with acc.:

    singulas argumentationes,

    Cic. Or. 35, 122; cf.

    argumentum,

    id. Ac. 2, 14, 44; Quint. 5, 13, 60:

    argumentum ratione,

    Cic. Or. 40, 137:

    quomodo efficiatur concludaturque ratio,

    id. Fin. 1, 7, 22: id quod concludere illi velint, non effici ex propositis, nec esse consequens, id. de Or. 2, 53, 215:

    ex rebus concessis concludi quod velis,

    id. Fin. 2, 1, 3.—With acc. and inf.:

    deinde concludebas, summum malum esse dolorem, etc.,

    Cic. Fin. 2, 19, 63; cf. id. Ac. 2, 26, 83.— Absol.:

    concludere hoc modo: si sunt di, etc.,

    Cic. Div. 2, 49, 101:

    ea sumunt ad concludendum, quorum iis nihil conceditur,

    id. ib. 2, 49, 103; Quint. 3, 9, 2; 5, 10, 3; 10, 1, 106; 12, 2, 25.—Hence, P. a.: con-clūsus, a, um, confined, closed, in comp.:

    locus conclusior,

    Hyg. Astr. 4, 14.— Subst.: conclūsum, i, n. (acc. to II. D.), a conclusion in a syllogism, Cic. Fin. 3, 8, 27.— Advv.
    1.
    conclūdenter, by consequence, consequently, Boëth. Arist. Elench. Soph. 1, 10, p. 744.—
    * 2.
    conclūsē (acc. to II. C.), with periods rhetorically rounded, harmoniously:

    concluse apteque dicere,

    Cic. Or. 53, 177.

    Lewis & Short latin dictionary > concluse

  • 14 conclusum

    con-clūdo, si, sum, 3 ( part. perf. solecist. conclausa semina, Col. 3, 12, 2), v. a., to shut up closely, to close up, enclose, confine.
    I.
    Prop. (class. in prose and poetry), constr. with in and acc., with adv. and absol. (not with in and abl., for the true read., Cic. Univ. 3 fin., is inclusit):

    in vincla bestiam nequissimam,

    Plaut. Rud. 3, 1, 18; cf.:

    bestias delectationis causā,

    Cic. Fin. 5, 20, 56 Madv.:

    eos concludit, magnam hominum multitudinem,

    id. Verr. 2, 4, 24, § 54:

    quia enim in caveā si forent Conclussi itidem ut pulli gallinacei,

    Plaut. Curc. 3, 80:

    conclusam hic habeo uxorem saevam,

    Ter. Phorm. 5, 1, 17:

    aliquem in fenestram,

    Plaut. Cas. 1, 44:

    me in cellam cum illā,

    Ter. Ad. 4, 2, 13; cf.:

    in aediculam,

    Plaut. Ep. 3, 3, 21:

    illum aliquo,

    Ter. Eun. 4, 3, 25:

    locum sulco,

    Verg. A. 1, 425:

    at tu conclusas hircinis follibus auras... imitare,

    Hor. S. 1, 4, 19:

    piscina conclusa porticibus,

    Suet. Ner. 31:

    Tigris et Euphrates Mesopotamiam ab utroque latere concludunt,

    Curt. 5, 1, 15:

    vulnera cerā,

    Val. Fl. 1, 479:

    venti procella conclusa,

    Lucr. 6, 125:

    concluso loco,

    id. 4, 458:

    primordia conclusa,

    id. 3, 569:

    suave locus voci resonat conclusus,

    Hor. S. 1, 4, 76:

    conclusa aqua (opp.: profluens amnis),

    Cic. N. D. 2, 7, 20; cf.:

    longe aliam esse navigationem concluso mari atque in vastissimo,

    Caes. B. G. 3, 9:

    coagmentis ad centrum respondentibus fornices concluduntur,

    Vitr. 6, 8, 4:

    statio conclusa atque munita,

    Dig. 50, 16, 59.—
    b.
    Humorously:

    non placet qui amicos intra dentis conclusos habet,

    Plaut. Trin. 4, 2, 64.—
    II.
    Trop.
    A.
    To include, compress, restrain, comprise:

    omnia fere, quae sunt conclusa nunc artibus, dispersa et dissipata quondam fuerunt,

    Cic. de Or. 1, 42, 187:

    fortuna tot res, in unum conclusit diem,

    Ter. Eun. 5, 8, 17:

    ut ab illā excludar, huc concludar,

    i. e. I shall be fettered by this marriage, id. And. 2, 3, 12 (ex ferarum translatione concludar dixit, Don.); id. Hec. 4, 4, 80:

    concludere jus civile in parvum et angustum locum,

    Cic. Leg. 1, 5, 17; id. de Or. 1, 61, 260; id. Caes. 22, 63:

    uno hoc volumine vitam excellentium virorum complurium,

    Nep. Epam. 4 fin.; cf.:

    in hanc formulam omnia judicia,

    Cic. Rosc. Com. 5, 15:

    eidem et infinitam largitionem remittebas et eundem in angustissimam formulam sponsionis concludebas?

    id. ib. 4, 12:

    istum locum in unam speciem,

    Quint. 6, 2, 1.—
    B.
    (Cf. claudo, I. B.) To end, close, conclude:

    facinus natum a cupiditate, auctum per stuprum, crudelitate perfectum atque conclusum,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 82:

    (ancipites variique casus) exitu notabili concluduntur,

    id. Fam. 5, 12, 5:

    provincia in quā laus equitatis, integritatis, facilitatis ad extremum ludorum voluptate concluditur,

    id. Mur. 20, 41:

    vitam,

    Aug. Serm. 322.—Esp., of letters, speech, the written or spoken treatment of any subject, etc.:

    epistulam,

    Cic. Att. 9, 10, 5:

    crimen decumanum,

    id. Verr. 2, 3, 69, § 163:

    ad illa redeamus eaque ipsa concludamus aliquando,

    id. Lael. 26, 109:

    perorationem,

    id. Or. 35, 122.—
    C.
    In rhet., of discourse, to close rhythmically, to round off:

    verborum ordinem alias aliā terminatione,

    Cic. Or. 59, 200:

    sententias,

    id. ib. 69, 230; cf. id. Brut. 8, 34: concludam si potero Latine;

    Graecum enim hunc versum nostis omnes,

    id. Fin. 2, 32, 105:

    sensum non expleto numero,

    Quint. 9, 4, 122; cf. id. 9, 4, 123 and 125:

    verbum acuto tenore (just before: acuto sono finiant),

    id. 1, 5, 26:

    versum,

    Hor. S. 1, 4, 40.—
    D.
    In philos. t. t., to conclude, infer, make an inference, to argue, demonstrate; with acc.:

    singulas argumentationes,

    Cic. Or. 35, 122; cf.

    argumentum,

    id. Ac. 2, 14, 44; Quint. 5, 13, 60:

    argumentum ratione,

    Cic. Or. 40, 137:

    quomodo efficiatur concludaturque ratio,

    id. Fin. 1, 7, 22: id quod concludere illi velint, non effici ex propositis, nec esse consequens, id. de Or. 2, 53, 215:

    ex rebus concessis concludi quod velis,

    id. Fin. 2, 1, 3.—With acc. and inf.:

    deinde concludebas, summum malum esse dolorem, etc.,

    Cic. Fin. 2, 19, 63; cf. id. Ac. 2, 26, 83.— Absol.:

    concludere hoc modo: si sunt di, etc.,

    Cic. Div. 2, 49, 101:

    ea sumunt ad concludendum, quorum iis nihil conceditur,

    id. ib. 2, 49, 103; Quint. 3, 9, 2; 5, 10, 3; 10, 1, 106; 12, 2, 25.—Hence, P. a.: con-clūsus, a, um, confined, closed, in comp.:

    locus conclusior,

    Hyg. Astr. 4, 14.— Subst.: conclūsum, i, n. (acc. to II. D.), a conclusion in a syllogism, Cic. Fin. 3, 8, 27.— Advv.
    1.
    conclūdenter, by consequence, consequently, Boëth. Arist. Elench. Soph. 1, 10, p. 744.—
    * 2.
    conclūsē (acc. to II. C.), with periods rhetorically rounded, harmoniously:

    concluse apteque dicere,

    Cic. Or. 53, 177.

    Lewis & Short latin dictionary > conclusum

  • 15 congero

    1.
    con-gĕro, gessi, gestum, 3, v. a., to bear, carry, or bring together, to collect; to prepare, to make, build, heap up, etc. (class. and freq.).
    I.
    Lit.
    (α).
    With acc.:

    undique, quod idoneum ad muniendum putarent,

    Nep. Them. 6, 5:

    congestis undique saccis,

    Hor. S. 1, 1, 70:

    cetera aedificanti utilia,

    Quint. 7, prooem. §

    1: caedi arbores et saxa congeri jubet,

    Curt. 8, 2, 24:

    alimenta undique,

    id. 7, 11, 1:

    frondem,

    id. 8, 10, 17:

    virgulta arida,

    Suet. Caes. 84:

    robora,

    Ov. M. 12, 515:

    arma,

    id. ib. 14, 777:

    tura,

    id. ib. 7, 160; cf.:

    turea dona,

    Verg. A. 6, 224:

    epulas alicui,

    Plaut. Trin. 2, 4, 70 sq.:

    cibaria sibi,

    Hor. S. 1, 1, 32:

    viaticum,

    Cic. Planc. 10, 26:

    divitias sibi fulvo auro,

    Tib. 1, 1, 1:

    opes,

    Plin. 33, 10, 47, § 136:

    congestoque avidum pinguescere corpore corpus,

    Ov. M. 15, 89:

    nemus,

    i. e. wood, Sen. Herc. Fur. 1216; cf.

    silvas,

    id. ib. 506:

    siccā congestā pulvere barbā,

    Prop. 4 (5), 9, 31:

    terram,

    Col. Arb. 3, 6; cf. Dig. 19, 2, 57:

    oscula congerimus properata,

    to join, add one to another, Ov. H. 17 (18), 113.—
    (β).
    With acc., and a designation of place to, at, or in which, etc., any thing is brought or heaped up:

    hasce herbas in suum alvum,

    Plaut. Ps. 3, 2, 34; cf. Ov. M. 6, 651:

    in cellulam patris penum omnem congerebam,

    Ter. Eun. 2, 3, 18:

    laticem in vas,

    Lucr. 3, 1009; cf. id. 3, 936:

    Midae dormienti formicae in os tritici grana congesserunt,

    Cic. Div. 1, 36, 78; cf.:

    in os pueri,

    id. ib. 2, 31, 66:

    excrementa in unum locum,

    Plin. 11, 10, 10, § 25; Suet. Vesp. 5; Sen. Oedip. 870:

    scuta illi (sc. virgini) pro aureis donis congesta,

    Liv. 1, 11, 8; cf. Suet. Ner. 19:

    sestertium millies in culinam,

    to expend, Sen. ad Helv. 10:

    huc amnes vastos congerit tellus,

    Val. Fl. 4, 717:

    Pindo congestus Athos,

    Sen. Herc. Oet. 1153:

    uni (digito anulos),

    Plin. 33, 1, 6, § 25:

    humum corbulae,

    Suet. Ner. 19.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of weapons, missiles, etc., to throw in great numbers, accumulate, shower, etc.:

    lanceas,

    Plin. 9, 6, 5, § 15:

    saxa in caput alicujus,

    Sen. Oedip. 871:

    in ipsum Porum tela,

    Curt. 8, 14, 38:

    congestis telis,

    Tac. A. 2, 11.—Hence, poet.:

    ictus alicui,

    Val. Fl. 4, 307:

    plagas mortuo,

    Phaedr. 4, 1, 11.—
    2.
    To make, build, construct, etc., by bringing or heaping together:

    Echinades insulae ab Acheloo amne congestae,

    Plin. 2, 85, 87, § 201:

    aram sepulcri arboribus,

    Verg. A. 6, 178:

    oppida manu,

    id. G. 1, 256:

    pauperis et tuguri congestum caespite culmen,

    id. E. 1, 69.—So of birds, insects, etc.:

    lucifugis congesta cubilia blattis,

    Verg. G. 4, 243:

    nidum,

    Ser. Samm. 10, 30; and absol. notavi Ipse locum aëriae quo congessere palumbes (sc. nidum), Verg. E. 3, 69; Gell. 2, 29, 5 (cf. the full expression:

    in nervom ille hodie nidamenta congeret,

    Plaut. Rud. 3, 6, 51): apes in alvearium congesserant, Cic. Oecon. Fragm. ap. Charis. p. 82 P.:

    rape, congere, aufer,

    Mart. 8, 44, 9.—
    II.
    Trop.
    A.
    In discourse, to bring, take, or comprise together, to compile (freq. in Quint.):

    operarios omnes,

    Cic. Brut. 86, 297:

    dicta,

    Quint. 6, 3, 5; cf. id. 4, 5, 7:

    argumenta (opp. dissolvere),

    id. 5, 13, 15:

    vana (maledicta),

    id. 7, 2, 34:

    undique nomina plurimorum poëtarum,

    id. 10, 1, 56:

    orationem dierum ac noctium studio,

    id. 12, 6, 5; cf.:

    orationem ex diversis,

    id. 2, 11, 7:

    figuras,

    id. 9, 3, 5: zôê kai psuchê lascivum congeris usque, i. e. you repeat, Mart. 10, 68, 5.—With in:

    ut te eripias ex eā, quam ego congessi in hunc sermonem, turbā patronorum,

    Cic. Brut. 97, 332; so Quint. 4, 3, 3; 9, 1, 25; 9, 3, 39; 10, 5, 23.—
    B.
    To put something upon one in a hostile or friendly manner, to accumulate, heap upon, to impart, ascribe to, to impute, attribute to; constr. class. with ad or in; post-Aug. also with dat. pers.: ad quem di [p. 419] atque homines omnia ornamenta congessissent, Cic. Deiot. 4, 12:

    ne plus aequo quid in amicitiam congeratur,

    id. Lael. 16, 58:

    ingentia beneficia in aliquem,

    Liv. 42, 11, 2; 30, 1, 4:

    congerere juveni consulatus, triumphos,

    Tac. A. 1, 4 fin.; cf.:

    ambitiosae majestati quicquid potuimus titulorum congessimus,

    Sen. Clem. 1, 14, 2; Suet. Calig. 15; id. Aug. 98:

    mortuo laudes congessit,

    id. Tit. 11:

    mala alicui,

    Sen. Contr. 1, 7, 2: meli mou, psuchê mou congeris usque, Mart. 10, 68, 5:

    spes omnis in unum Te mea congesta est,

    Ov. M. 8, 113:

    in unum omnia,

    Cic. Tusc. 5, 40, 117; cf.: iis nihil, quo expleri possit eorum meritum, tributurum populum Romanum, si omnia simul congesserit, Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 16, 7.—Esp., of crimes, etc.:

    maledicta in aliquem,

    Cic. Phil. 3, 6, 15; cf.:

    congestis probris,

    Suet. Tib. 54:

    quae (crimina) postea sunt in eum congesta,

    Cic. Mil. 24, 64:

    causas alicujus rei in aliquem,

    Liv. 3, 38, 7.— Hence, * congestus, a, um, P. a., lit. brought together; hence, in pregn. signif., pressed together, thick:

    gobio congestior alvo,

    Aus. Mos. 132.—
    * Adv.: congestē, briefly, summarily:

    haec breviter et congeste,

    Capitol. Marc. Aur. 19 fin.
    2.
    con-gĕro, ōnis, m. [1. congero], a thief, Plaut. Truc. 1, 2, 6; cf. Fulg. p. 566, 13: congerones qui aliena ad se congregant; so also 2. gero.

    Lewis & Short latin dictionary > congero

  • 16 conplector

    complector ( conp-), plexus, 3, v. dep. (in signif. mostly coinciding with amplector), prop., to entwine around a person or thing (cf. amplector; class. in prose and poetry).
    I.
    Lit.
    a.
    Of persons, to clasp, embrace, as an expression of affection.
    (α).
    With acc.:

    vidi et illam et hospitem Conplexum atque ausculantem,

    Plaut. Mil. 2, 6, 53: adcurrit;

    mediam mulierem complectitur,

    Ter. And. 1, 1, 106:

    tum ille artius puellam amplexus,

    Cic. Div. 1, 46, 103:

    viri corpus,

    Lucr. 4, 1193:

    (adulescentem) complexus osculatusque dimiserit,

    Cic. Att. 16, 5, 2:

    suum maritum,

    Ov. M. 12, 428:

    nepotes,

    Verg. A. 6, 786:

    aliquem conplexa tenere,

    Cic. Font. 21, 47 (17, 36); cf. Stat. S. 2, 1, 121.—Of parts of the person:

    dextram euntis,

    Verg. A. 8, 558; Ov. M. 6, 494; cf. Curt. 6, 7, 8:

    infirmis membra lacertis,

    Ov. M. 10, 407:

    genua. in supplication,

    Quint. 6, 1, 34:

    pedes alicujus,

    Luc. 10, 89.—
    (β).
    With inter se:

    nosque inter nos esse conplexos,

    Cic. Div. 1, 28, 58:

    conplecti inter se lacrimantes milites coepisse,

    Liv. 7, 42, 6; Verg. A. 5, 766.—
    (γ).
    With in vicem, Quint. 7, 10, 17.—
    (δ).
    Absol.:

    nequeunt conplecti satis,

    Plaut. Curc. 1, 3, 32: Phr. Conplectere. Di. Lubens, id. Truc. 2, 4, 19:

    contineri qum conplectar non queo,

    id. Men. 5, 9, 65; id. Mil. 4, 8, 19; Prop. 1, [p. 390] 10, 5.—
    (ε).
    With cum and abl., Plaut. Am. 1, 1, 134.—
    b.
    In gen., to grasp, clasp, seize, encircle, surround, compass, enclose:

    (vitis) claviculis suis quasi manibus quicquid est nacta complectitur,

    Cic. Sen. 15, 52:

    (orbis caelestis) extimus, qui reliquos omnis complectitur,

    id. Rep. 6, 17, 17:

    complexi terram maris,

    Ov. M. 8, 731:

    ubi mollis amaracus illum (Ascanium) Floribus et dulci conplectitur umbrā,

    Verg. A. 1, 694:

    vestis complectens undique corpus,

    Cat. 64, 307:

    spatium,

    to mark out around for military purposes, Caes. B. G. 7, 72; Auct. B. G. 8, 74; cf.

    of ploughing around,

    Ov. M. 15, 619:

    aliquem obsidione,

    Vell. 2, 51, 1 et saep.:

    caput digitis cruentis,

    Ov. M. 3, 727:

    manibus eminentia saxa,

    Curt. 7, 11, 15:

    dexterā impendentes ramos,

    id. 9, 5, 13.—Of grasping an adversary in fight:

    quoad stans complecti posset atque contendere,

    Nep. Epam. 2, 4:

    qui cum inter se complexi in terram ex equis decidissent... non prius distracti sunt, quam alterum anima relinqueret,

    in contention, id. Eum. 4, 2.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of sleep, to seize upon, enfold:

    sopor fessos complectitur artus,

    Verg. A. 2, 253; cf.:

    me artior somnus conplexus est,

    Cic. Rep. 6, 10, 10.—
    B.
    To embrace something intellectually as a whole, to comprehend, understand:

    aliquid cogitatione et mente,

    Cic. Or. 2, 8; cf. id. Fam. 5, 17, 4:

    deum et divinum animum cogitatione,

    id. Tusc. 1, 22, 51:

    omne caelum totamque cum universo mari terram mente,

    id. Fin. 2, 34, 112; cf. Quint. 12, 1, 25; 12, 2, 17:

    animo proxima quaeque meo,

    Ov. Tr. 1, 3, 70:

    rei magnitudinem animo,

    Cic. de Or. 1, 5, 19; Quint. 10, 6, 3; 10, 6, 6 al.; cf. without acc.:

    cum conplector animo, quattuor reperio causas, etc.,

    Cic. Sen. 5, 15.—Without mente, animo, etc.:

    perficies ut ego ista innumerabilia complectens nusquam labar?

    Cic. Ac. 2, 35, 114:

    totum genus judiciorum,

    id. Verr. 2, 2, 12, § 32:

    formam animi magis quam corporis,

    to consider, Tac. Agr. 46:

    aliquid memoriā,

    Cic. Div. 2, 71, 146; Quint. 2, 7, 3;

    and without memoria,

    id. 11, 2, 36.—
    C.
    To comprehend a multitude of objects in discourse or in a written representation, to comprise, express, describe, represent, explain; with acc. and abl. or adv.:

    omnia alicujus facta oratione,

    Cic. Verr. 2, 4, 26, § 57:

    omnium rerum memoriam breviter libro,

    id. Brut. 3, 14:

    orator autem sic illigat sententiam verbis, ut eam numero quodam complectatur et astricto et soluto,

    id. de Or. 3, 44, 175:

    omnia unā comprehensione,

    id. Fin. 5, 9, 26:

    plura semel,

    Quint. 11, 1, 66:

    pauca paucis,

    id. 8, 3, 82; cf. id. 7, 3, 29:

    sententiam his verbis,

    id. 3, 6, 13.—Esp. with sententiā, to sum up in a formal vote or decree (of speeches in the Senate): causas complectar ipsā sententiā, in the motion or decree itself, Cic. Phil. 14, 11, 29:

    sed ut aliquando sententiā complectar, ita censeo,

    id. ib. 14, 14, 36.—Hence,
    2.
    In philos. lang., to draw a conclusion, make an inference, Cic. Inv. 1, 40, 73; Auct. Her. 2, 29, 47; cf. complexio.—
    D.
    To embrace from love, to love, value, honor; to be addicted to, to care for; with acc. and abl.:

    aliquem honoribus et beneficiis suis,

    Cic. Prov. Cons. 16, 38; cf.:

    eum beneficio,

    id. Planc. 33, 82:

    aliquem summā benevolentiā,

    id. Fam. 6, 14, 1:

    hunc omni tuā comitate,

    id. ib. 7, 5, 3:

    omnes caritate cives,

    Liv. 7, 40, 3:

    aliquem artā familiaritate,

    Plin. Ep. 3, 11, 5 al. — Without abl.:

    hominem,

    Cic. Fam. 2, 6, 4. — Absol.: da te homini;

    complectetur,

    Cic. Fam. 2, 8, 2:

    quos fortuna complexa est,

    id. Lael. 15, 54:

    philosophiam,

    id. Brut. 93, 322; cf.:

    artes ingenuas,

    Ov. P. 1, 6, 9:

    causam eam,

    Cic. Phil. 5, 16, 44; cf. id. Att. 16, 15, 3:

    otium,

    id. ib. 2, 6, 1.—
    E.
    To embrace, include:

    cari sunt parentes, cari liberi, propinqui, familiares, sed omnis omnium caritates patria una complexa est,

    Cic. Off. 1, 17, 87:

    licet haec omnia complectatur eversio,

    Quint. 8, 3, 69; 2, 15, 13.—
    F.
    (Causa pro effectu.) To take into possession, to seize, lay hold of, to make one ' s self master of (rare):

    (philosophiae) vis valet multum, cum est idoneam complexa naturam,

    Cic. Tusc. 2, 4, 11:

    facultatem aliquam,

    id. Fam. 10, 12, 5; Liv. 44, 1, 12:

    plures provincias complexus sum quam alii urbes ceperunt,

    Curt. 6, 3, 4.
    ► *
    a.
    Act. collat form complecto, ĕre: quando convenit complectite, Pompon. ap. Non. p. 472 fin.; cf. Prisc. p. 797 P.—
    b.
    complector, ti, in pass. signif.: invidiosā fortunā complecti, Cic. Fragm. ap. Prisc. p. 793 P.:

    quo uno maleficio scelera omnia complexa esse videantur,

    id. Rosc. Am. 13, 37 (but in Cic. Tusc. 5, 14, 40, and id. Fin. 3, 12, 41, the best read. is completur).

    Lewis & Short latin dictionary > conplector

См. также в других словарях:

  • Discourse on the Method — Part of a series on …   Wikipedia

  • form of discourse — one of the types into which discourses are classified according to function and which comprise exposition, argument, description, and narration …   Useful english dictionary

  • biblical literature — Introduction       four bodies of written works: the Old Testament writings according to the Hebrew canon; intertestamental works, including the Old Testament Apocrypha; the New Testament writings; and the New Testament Apocrypha.       The Old… …   Universalium

  • Mikhail Bakhtin — (1920) …   Wikipedia

  • KABBALAH — This entry is arranged according to the following outline: introduction general notes terms used for kabbalah the historical development of the kabbalah the early beginnings of mysticism and esotericism apocalyptic esotericism and merkabah… …   Encyclopedia of Judaism

  • ZOHAR — (Heb. זֹהַר; (The Book of) Splendor ), the central work in the literature of the kabbalah . Introduction In some parts of the book the name Zohar is mentioned as the title of the work. It is also cited by the Spanish kabbalists under other names …   Encyclopedia of Judaism

  • Descartes: metaphysics and the philosophy of mind — John Cottingham THE CARTESIAN PROJECT Descartes is rightly regarded as one of the inaugurators of the modern age, and there is no doubt that his thought profoundly altered the course of Western philosophy. In no area has this influence been more… …   History of philosophy

  • Globalization — The European Central Bank in Frankfurt, Germany, is the central bank for the Eurozone. Globalization refers to the increasing unification of the world s economic order through reduction of such barriers to international trade as tariffs, export… …   Wikipedia

  • Hegel, spirit, and politics — Leo Rauch Hegel’s impact on political thought has been immense giving shape to the major political movements of the modern world. Yet the person of average education is hardly familiar with the name, which is usually identified with a small… …   History of philosophy

  • Hasidic philosophy — This article is about Hasidic philosophy. For an overview of the Hasidic movement, see Hasidic Judaism. Hasidus called the Torah of the Baal Shem Tov and his Wellsprings , after his account in a letter to Gershon of Kitov about the elevation of… …   Wikipedia

  • Uposatha — The Uposatha is the Buddhist sabbath day, in existence from the Buddha s time (500 B.C.E.), and still being kept today in Theravada Buddhists countries. [For examples of published Pali English dictionaries that define Uposatha as Sabbath, see… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»